Podatek od spadków

Odpowiedź prawnika: Podatek od spadków

Niestety w przypadku śmierci spadkodawców przed 2007 r. nie ma możliwości skorzystania z generalnego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn przewidzianego przez art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zwolnienie to dotyczy bowiem zasadniczo tylko tych przypadków, w których spadkodawca zmarł przed 1 stycznia 2007 r. Nie jest przy tym istotne kiedy odbyło się postępowanie spadkowe i kiedy zostało wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.

W takim przypadku podatnicy podatku (spadkobiercy) są obowiązani złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego (od uprawomocnienia się orzeczenia stwierdzającego nabycie spadku), właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru (SD-3). Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. Jeśli podatnicy przekroczyli ten termin, należałoby razem z zeznaniem złożyć tzw. czynny żal, gdyż w innym przypadku na podatników prawdopodobnie będzie nałożona grzywna.

W oparciu o złożone zeznanie i załączone dokumenty naczelnik urzędu skarbowego wyda decyzję odnośnie ewentualnego podatku do zapłacenia, który to podatek powinien być zapłacony w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Wysokość podatku zależy od wartości spadku przypadającego na każde dziecko (spadkobiercę). Zasadniczo wolna od podatku jest kwota 9.637 zł, natomiast zakładając, że na każde dziecko wartość spadku przekracza 20.556 zł ponad kwotę wolną to podatek wyniesie 822 zł 20 gr i 7 % nadwyżki ponad 20.556 zł.

Na ogół organ podatkowy weryfikuje, czy podatnikom przysługują zwolnienia z podatku. W przypadku lokali / budynków mieszkalnych najczęściej występującym zwolnieniem jest tzw. ulga mieszkaniowa określona art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przysługuje ona osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

1)   spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;

2)   nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;

3)   nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;

4)   nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;

5)   będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:

a)  od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego - jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,

b)  od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Odnośnie gospodarstwa rolnego zwalnia się od podatku nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem: a)  budynków mieszkalnych, b)  budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym, c)  urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców - pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.