Podatkowe skutki rozwiązania spółki jawnej

Odpowiedź prawnika: Podatkowe skutki rozwiązania spółki jawnej

Spółka jawna musi składać się co najmniej z dwóch wspólników. Jeżeli w spółce miałby pozostać tylko jeden wspólnik, nie może ona dalej istnieć. W tej sytuacji należy przeprowadzić wymagane przepisami Kodeksu spółek handlowych postępowanie likwidacyjne, które ma na celu rozliczenie wszystkich interesów spółki (min. spłatę zobowiązań, ściągnięcie należności). W przypadku, gdy w spółce dwuosobowej, po stronie jednego ze wspólników zaistnieje powód rozwiązania spółki, sąd może jednak przyznać drugiemu wspólnikowi prawo do przejęcia majątku spółki, z obowiązkiem rozliczenia się z występującym wspólnikiem. Jednakże konsekwencją takiej decyzji jest również wykreślenie spółki z KRS; dochodzi tylko do pewnego rodzaju przekształcenia dwuosobowej spółki jawnej w przedsiębiorcę jednoosobowego. W tym przypadku rozwiązanie spółki nie będzie oznaczało obowiązku rozliczenia podatku dochodowego od remanentu likwidacyjnego - bowiem zamierza w dalszym ciągu prowadzić działalność gospodarczą, tyle że będzie to działalność jednoosobowa. To Pan jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych a nie spółka, która ulegnie rozwiązaniu (która nie jest również podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych). Gdyby w miejsce drugiego wspólnika wstąpiła Pańska żona i spółka istniałaby dalej, również nie byłoby obowiązku rozliczania podatku dochodowego po Pańskiej stronie.

Inaczej sytuacja przedstawia się w przypadku podatku VAT. Spółka jawna, jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej może być bowiem podatnikiem tego podatku. W razie „zamiany” wspólników obowiązek rozliczenia podatku VAT od likwidacji nie wystąpi, ponieważ spółka będzie istniała dalej. Gdyby jednak doszło do rozwiązania spółki, należy opodatkować podatkiem VAT towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów (nie dotyczy to podatników zwolnionych podmiotowo). Obowiązek podatkowy powstanie jednak tylko w odniesieniu do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W tej sytuacji należy sporządzić spis z natury tych towarów na dzień rozwiązania spółki w terminie 14 dni, licząc od dnia jej rozwiązania oraz zawiadomić o dokonanym spisie, o ustalonej wartości i o kwocie podatku należnego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia zakończenia tego spisu. Obowiązek podatkowy powstaje w dniu, w którym powinien być sporządzony spis z natury, nie później jednak niż 14. dnia, licząc od dnia rozwiązania spółki. Podstawę opodatkowania stanowi cena nabycia towarów, a gdy cena nabycia nie istnieje, koszt wytworzenia określony w momencie dostawy tych towarów. Jeżeli podatek od towarów objętych spisem z natury zostanie rozliczony, dostawa towarów dokonana przez byłych wspólników spółki, której przedmiotem są towary objęte spisem z natury, podlega zwolnieniu od podatku przez okres 12 miesięcy od dnia sporządzenia spisu. Rozliczenie podatku VAT od remanentu spowoduje zatem, że przekazanie towarów objętych spisem z natury na potrzeby jednoosobowej działalności Czytelnika, nie będzie podlegało opodatkowaniu.