Postępowanie komornicze i zbieg egzekucji

Odpowiedź prawnika: Postępowanie komornicze i zbieg egzekucji

Przekazanie egzekucji komornikowi jest liczone od chwili uprawomocnienia się postanowienia sądowego rozstrzygającego o zbiegu egzekucji. Sąd rozstrzyga też które czynności dokonane przez organ skarbowy pozostają w mocy. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego przez komornika powinno być doręczone dłużnikowi przy pierwszej czynności egzekucyjnej ale doręczenie go nie oznacza chwili wszczęcia egzekucji. Według art 49 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji opłatę egzekucyjną komornik pobiera również w wypadku umorzenia postępowania na wniosek wierzyciela. Ale po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 maja 2005 r. (P. 6/2004) istnieje możliwość kwestionowania opłaty pobranej przez komornika (w drodze skargi na czynności komornika), która powinna odnosić się do wyegzekwowanego przez komornika roszczenia. Oznacza to, że jeżeli wierzyciel umorzył postępowanie u komornika, z powodu tego, że dłużnik zapłacił całość roszczenia bezpośrednio do wierzyciela to komornik nie może pobrać swojej opłaty w ogóle. W razie innego działania organu egzekucyjnego można złożyć skargę na czynności komornika z powołaniem się na to orzeczenie.

Komornik związany jest tylko treścią orzeczeń sądowych i zarządzeń sądu przy którym ma siedzibę. Postępuje w granicach wniosku egzekucyjnego. Nie ma obowiązku badać innych pism, prowadzić dochodzenia w celu ustalenia stanu wierzytelności i in. Działa on za wierzyciela, który zawnioskował o przeprowadzenie postępowania, choć wiąże go z nim stosunek publicznoprawny, a sam komornik jest funkcjonariuszem publicznym. Jeżeli wierzyciel nie zawiadomił komornika o spłacie, komornik będzie egzekwował należność. W takiej sytuacji dłużnik  ma  możliwość skorzystania z powództwa przeciwegzekucyjnego. W drodze powództwa dłużnik może żądać ograniczenia wykonalności tytułu wykonawczego jeżeli częściowo spełnił świadczenie (art. 840 par. 1 pkt 2 kpc). Pozwanym będzie wierzyciel. W razie przegrania sprawy ponosi on koszty postępowania.

Koszty egzekucji w postępowaniu skarbowym naliczane są za dokonane czynności egzekucyjne w wysokości określonej ustawą. Organ egzekucyjny pobiera opłaty za czynności egzekucyjne, jeżeli nie później niż po upływie 14 dni od dnia dokonania pierwszego zajęcia nieruchomości, rzeczy lub prawa majątkowego nadał w placówce pocztowej za pokwitowaniem lub doręczył zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego lub zawiadomienie o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego.

Opłaty za czynności egzekucyjne, oblicza się oddzielnie od każdego tytułu wykonawczego, który był podstawą dokonania czynności egzekucyjnych. Opłaty za zajęcia, pobiera się tylko raz w toku postępowania egzekucyjnego, chociażby takie same czynności były następnie ponawiane. Organ egzekucyjny pobiera też opłatę manipulacyjną z tytułu zwrotu wydatków za wszystkie czynności manipulacyjne związane ze stosowaniem środków egzekucyjnych. Opłata wynosi 1 % kwoty egzekwowanych należności objętych każdym tytułem wykonawczym, nie mniej jednak niż 1 zł 40 gr. Zapłata egzekwowanej należności po dokonaniu czynności egzekucyjnych nie zwalnia od obowiązku uiszczenia opłaty manipulacyjnej oraz opłat za czynności egzekucyjne i wydatków egzekucyjnych. Na koszty egzekucyjne składają się też wydatki poniesione przez organ egzekucyjny.

Po przekazaniu sprawy do komornika rozstrzyga on również o kosztach czynności egzekucyjnych dokonanych przez drugi organ egzekucyjny (Urząd Skarbowy) przed postanowieniem sądu, chociażby te czynności nie zostały utrzymane w mocy.

Komornik pobiera swoją opłatę (15 %) na podstawie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Pobranie opłaty przez Urząd Skarbowy według w/w zasad nie powoduje, że komornik nie jest uprawniony do pobrania opłaty komorniczej od wyegzekwowanego przez niego roszczenia w razie zbiegu egzekucji. Tak wynikało by z wyroku TK, chociaż należy też wziąć pod uwagę Uchwałę Sądu Najwyższego - Izba Cywilna (III CZP 61/2002) Komornik, który na podstawie art. 773 kpc przejął dalsze prowadzenie egzekucji świadczenia pieniężnego stwierdzonego administracyjnym tytułem wykonawczym, pobiera od dłużnika całą opłatę egzekucyjną w wysokości przewidzianej w art. 49 tej ustawy.