Postępowanie na skutek wydania wyroku zaocznego

Odpowiedź prawnika: Postępowanie na skutek wydania wyroku zaocznego

Z pytania wynika, iż wyrok zaoczny wydany przez sąd został podważony, najprawdopodobniej na skutek sprzeciwu strony pozwanej. Art. 347 kodeksu postępowania cywilnego przewiduje, iż po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd wydaje wyrok, w którym wyrok zaoczny w całości lub części utrzymuje w mocy, albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Jak zostało wskazane w pytaniu, sąd uchylił wyrok na skutek oświadczenia pełnomocnika wierzyciela o rezygnacji z części roszczeń. Należy traktować to jako cofnięcie pozwu. Stosuje się wtedy art. 332 par. 2 kpc, który stanowi, iż w razie cofnięcia pozwu przed uprawomocnieniem się wyroku i przed jego zaskarżeniem z jednoczesnym zrzeczeniem się roszczenia, a za zgodą pozwanego również bez takiego zrzeczenia się, sąd pierwszej instancji uchyli swój wyrok i postępowanie w sprawie umorzy, jeżeli uzna takie cofnięcie za dopuszczalne. W świetle powołanych uwag należy ocenić postępowanie sądu określone w pytaniu jako prawidłowe. Wynika to z faktu, iż postępowanie cywilne w zakresie wyroku zaocznego jest swoistą ścieżką dochodzenia roszczeń przez strony. Wyrok zaoczny wydawany jest z reguły na skutek niestawiennictwa pozwanego lub tego, iż nie bierze on udziału w sprawie. Wniesienie jednak sprzeciwu od tego wyroku przez stronę pozwaną skutkuje tym, iż sąd rozstrzyga sprawę niejako od początku i nie ma tak naprawdę znaczenia to, jakie brzmienie przybrał wyrok zaoczny. Sąd analizuje treść żądania pozwu i wydając orzeczenie w postępowaniu ze sprzeciwu albo podtrzyma treść wyroku zaocznego, albo orzeknie o żądaniu pozwu niejako "w oderwaniu" od treści wyroku zaocznego.

W zakresie zaś postępowania wszczętego na skutek apelacji powoda (wierzyciela) od wyroku uchylającego wyrok zaoczny, należy tu stosować reguły postępowania przed sądem II instancji. Sąd II instancji władny jest albo oddalić apelację, albo uwzględnić apelację i zmienić wyrok merytorycznie lub uchylić wyrok sądu I instancji i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania (art. 385 i 386 kpc).

Skutki prawne w zakresie nadanemu wyrokowi zaocznemu rygorowi natychmiastowej wykonalności są natomiast takie, iż w myśl art. 337 kpc natychmiastowa wykonalność wyroku wygasa z chwilą ogłoszenia, a jeżeli nie było ogłoszenia, z chwilą podpisania sentencji orzeczenia zmieniającego albo uchylającego wyrok lub postanowienie o natychmiastowej wykonalności wyroku - w takim zakresie, w jakim nastąpiła zmiana lub uchylenie. Uchylając zaś lub zmieniając wyrok, któremu nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, sąd na wniosek pozwanego orzeka w orzeczeniu kończącym postępowanie o zwrocie spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lub o przywróceniu poprzedniego stanu.