Postępowanie o dział spadku a podział quod ad usum
Pytanie:
"Spadek nabyło w częściach idealnych (po1/4) czworo spadkobierców - druga żona zmarłego oraz troje jego dzieci z pierwszego małżeństwa. W skład masy spadkowej wchodzi dom jednorodzinny, którego właścicielami byli: spadkodawca oraz jego pierwsza żona po 1/2. Pierwsza żona zamieszkuje w swojej części domu. Druga zaś po śmierci spadkodawcy wprowadziła się do części domu, która była jego własnością i wniosła przeciwko pozostałym współwłaścicielom sprawę do sądu o ustalenie podziału domu do wyłącznego korzystania (quod ad usum). Proporcja udziałów : 1/8 wnioskodawczyni, 7/8 pozostali współwłaściciele nie wpłynęła na postanowienie sądu, bowiem wnioskodawczyni przyznano do wyłącznego korzystania 4/8 domu. W trakcie tego postępowania jedno z dzieci spadkodawcy złożyło wniosek o dział spadku i przyznanie należącej do ojca połowy domu na swoją wyłączną własność. Sąd prowadzący sprawę o quod ad usum został o tym poinformowany i jednocześnie uczestnicy wnieśli o przekazanie tej sprawy do łącznego rozpoznania z wnioskiem o dział spadku. Sąd odrzucił wniosek uczestników i po kilkuletnim postępowaniu przyznał wnioskodawczyni pozostającej w ostrym konflikcie z pozostałymi współwłaścicielami prawo do wyłącznego korzystania z 4/8 nieruchomości. Na ile Sąd prowadzący sprawę o quod ad usum powinien być ograniczony faktem wniesienia o dział spadku i zniesienie współwłasności? (art. 618 par.2 w związku z par.1 kpc)"
Odpowiedź prawnika: Postępowanie o dział spadku a podział quod ad usum
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom na żądanie któregokolwiek nich, bądź na mocy orzeczenia sądu może nastąpić dział spadku. Sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony tylko do części spadku. W postępowaniu działowym sąd jest zobowiązany rozstrzygnąć również o wzajemnych roszczeniach pomiędzy spadkobiercami z tytułu posiadania poszczególnych przedmiotów spadkowych. Z chwilą wszczęcia postępowania o dział spadku (do którego stosuje się odpowiednio przepisy o zniesieniu współwłasności) będące w toku postępowanie współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy przekazuje się do dalszego rozpoznania sądowi prowadzącemu postępowanie o dział spadku. W związku z tym z chwilą wszczęcia postępowania o dział spadku toczące się już postępowanie dotyczące podziału domu do korzystania powinno było zostać przekazane do rozpoznania sądowi prowadzącemu postępowanie o dział spadku. W ramach już toczącego się postępowania o dziale spadku sąd powinien był rozstrzygnąć oprócz kwestii związanych podziałem samego spadku również kwestie związaną z podziałem domu do korzystania. Jeżeli jednak toczace się postępowanie o podział pomiędzy współwłaścicieli domu do korzystania nie zostanie przekazane sądowi prowadzącemu postępowanie o dział spadku, postępowanie to zostaje umorzone przez sąd z chwilą zakończenia postępowania o dział spadku.
Michał Włodarczyk
Radca prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?