Poszanowanie dóbr osobistych pracownika
Pytanie:
"Chciałbym zapytać, czy pracodawca może zadawać pracownikowi pytania dotyczące jego intymnej sfery życia osobistego? Czy w tym momencie nie zostaje naruszone prawo pracownika do zachowania w tajemnicy szczegółów życia intymnego? I czy jeśli ze strony pracodawcy zachodzi podejrzenie, że te stosunki intymne łączą dwóch pracowników jego firmy (mimo, iż "wewnętrzne przepisy" tego zabraniają), to czy istnieje jakaś okoliczność, dla której ma prawo pytać o łączące ich kontakty seksualne, a tym samym ingerować w prywatność pracownika? Czy pracodawca naruszył moje dobro osobiste, stawiając jasno skonkretyzowane pytania dotyczące mojego życia prywatnego, a mówiąc ściślej seksualnej sfery mojego życia? Dodam, iż uczyniono to w obecności osób trzecich, których nie łączą z firmą żadne stosunki. W mojej ocenie naruszone zostało moje dobro osobiste, chciałbym jednak wiedzieć czy nie jest to tylko i wyłącznie moje subiektywne odczucie. I co w takim przypadku mogę uczynić, jako że nie chciałbym pozostawiać tak tego tematu i żyć w świadomości jakby nigdy nic podobnego się nie wydarzyło."
Odpowiedź prawnika: Poszanowanie dóbr osobistych pracownika
Zgodnie z artykułem 11[1] kodeksu pracy „Pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika”. Sfera prywatności natomiast z całą pewnością zaliczana jest do dóbr osobistych. Zachowanie prywatności należy także do zakresu regulacji Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, która przewiduje, że pracownik ma prawo do prywatności także w miejscu pracy.
Zagadnienia związane z ochroną dóbr osobistych w samym prawie cywilnym są sprawą złożoną, a w przypadku rozpatrywania ich w aspekcie prawa pracy, sprawa jeszcze bardziej się komplikuje. W rozumieniu przepisów kodeksu pracy godność pracownika to szacunek przysługujący pracownikowi ze względu na jego osobowość, indywidualność, płeć, postawę obywatelską i społeczną, wyznawany system wartości. Inne dobra osobiste pracownika to (wynik interpretacji także kodeksu cywilnego): zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Jest to katalog przykładowy i wcale nie zamknięty.
Pomimo, iż nie znamy szeregu istotnych szczegółów opisanej sytuacji (nie wiemy o jakie „wewnętrzne przepisy” chodzi), wydaje się, iż doszło do naruszenia Pana dóbr osobistych. Sfera intymna z całą pewnością podlega ochronie, jakiej przepisy udzielają dobrom osobistym. Dla ochrony dóbr osobistych wykorzystywać należy środki przewidziane w prawie pracy oraz instrumenty przewidziane w kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 24 kodeksu cywilnego ten czyje dobro osobiste zostało naruszone może domagać się, aby osoba, która dopuściła się tego naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, a w szczególności, ażeby złożyła w odpowiedniej formie stosowne oświadczenie. Pokrzywdzony może również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty określonej kwoty na cel społeczny. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego wyrządzono danej osobie szkodę, to jej sprawca, w tym przypadku pracodawca obowiązany jest do jej naprawienia. Wśród uprawnień jakie Pan posiada w tej sytuacji należy wymienić także Pana kompetencję do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków względem pracownika, ponieważ jednym z takich obowiązków jest poszanowanie dóbr osobistych pracownika. Prosimy także o zapoznanie się z treścią artykułu Ochrona dóbr osobistych
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?