Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
W roku 1974 obowiązywała ustawa z dnia 31 stycznia 1961 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 1961, Nr 7 poz. 46). Zgodnie z ówczesnym art. 64 ustawy obiekt budowlany, na którego budowę wymagane jest uzyskanie pozwolenia na budowę, może być użytkowany po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie. Pozwolenie na użytkowanie było wydawane po protokolarnym stwierdzeniu na miejscu budowy, że obiekt budowlany został wykonany zgodnie z warunkami pozwolenia na budowę i obowiązującymi przepisami, że jego stan nie zagraża bezpieczeństwu i że obiekt budowlany jest zdatny do użytku. Użytkowanie obiektu bez uprzedniego uzyskania pozwolenia na użytkowanie zagrożone było karą aresztu lub karą grzywny albo obiema karami łącznie.
Od stycznia 1975 r. weszła w życie nowa ustawa regulująca te kwestie – ustawa z dnia 24 października 1974 r. Prawo budowlane. Również ten akt przewidywał, że przystąpić do użytkowania obiektu będzie można dopiero po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie wydanego przez właściwy terenowo organ administracji państwowej (art. 42). Jeśli postępowanie o uzyskanie pozwolenia na użytkowanie zostało wszczęte w okresie obowiązywania poprzedniej ustawy, to w sytuacji, gdy nie wydano jeszcze decyzji ostatecznej, całe postępowanie było kontynuowane już według przepisów ustawy z 1974 r.
Pozwolenia na użytkowanie we wskazanych ustawach wydawał organ państwowego nadzoru budowlanego oraz terenowy organ administracji państwowej. Obecnie kompetencja ta leży w gestii powiatowych i wojewódzkich inspektorów nadzoru budowlanego. Być może w archiwach tych organów znajdowałaby się decyzja o pozwoleniu na użytkowanie wydana w latach 70-dziesiątych.
Decyzja o pozwoleniu na użytkowanie byłaby wydana po przeprowadzeniu kontroli budowy. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości np. w zakresie zasadniczych elementów wyposażenia budowlano-instalacyjnego, zapewniających użytkowanie obiektu zgodnie z przeznaczeniem organ nakłada karę w wysokości stanowiącej iloczyn stawki opłaty (500 zł), współczynnika kategorii obiektu budowlanego oraz współczynnika wielkości obiektu budowlanego. W sytuacji stwierdzenia przez organ przystąpienia do użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie właściwy organ wymierza karę z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego według zasad określonych powyżej, przy czym stawka opłaty ulega dziesięciokrotnemu podwyższeniu .