Pracownicy oddelegowani do pracy w Norwegii

Odpowiedź prawnika: Pracownicy oddelegowani do pracy w Norwegii

1) Zgodnie z artykułem 15 Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Królestwa Norwegii o unikaniu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (podpisanej w Oslo dnia 24 maja 1977 r., Dz. U. z 1979 r., Nr 27, poz. 157), pensje, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (np. w Polsce) osiąga z pracy najemnej, gdy praca wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie (np. w Norwegii), może być opodatkowane w tym drugim Państwie (np. w Norwegii).

2) Jednakże wyjątkowo wynagrodzenia, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie  (np. w Polsce) osiąga z pracy najemnej wykonywanej w drugim Umawiającym się Państwie (np. w Norwegii), mogą być opodatkowane tylko w pierwszym Państwie (np. w Polsce), jeżeli spełnione są jednocześnie następujące warunki:

1. odbiorca (tj. pracownik) przebywa w drugim Państwie (np. w Norwegii) łącznie nie dłużej niż 183 dni podczas roku finansowego i 
2. wynagrodzenia są wypłacane przez pracodawcę, który nie ma w tym drugim Państwie (np. w Norwegii) miejsca zamieszkania lub siedziby, oraz 
3. wynagrodzenia nie są ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie (np. w Norwegii). 

W tym przypadku podatek od dochodów pracowników będzie płacony tylko w Polsce.

3) Bez względu na powyższe zasady wynagrodzenia z pracy najemnej wykonywanej na pokładzie statku, samolotu, pojazdu szynowego lub drogowego w komunikacji międzynarodowej mogą być opodatkowane w tym Umawiającym się Państwie, w którym znajduje się miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa.

ad. 1) W pierwszym przypadku (wskazanym na początku) mogłoby dojść do podwójnego opodatkowania - gdyż pracownicy tacy musieliby zapłacić podatek dochodowy i w Polsce, i w Norwegii.

W związku z tym, ww. Umowa (w art. 24) wskazuje właściwą tzw. metodę unikania podwójnego opodatkowania. A mianowicie, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy może być opodatkowany w Norwegii, to Polska zwolni taki dochód lub majątek spod opodatkowania, ale może przy obliczaniu podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby stosować stopę podatku, która byłaby zastosowana, gdyby zwolniony dochód lub majątek nie podlegał takiemu zwolnieniu. Oznacza to, że stosuje się w tym przypadku metodę unikania podwójnego opodatkowania - tzw. metodę wyłączenia z progresją. W Polsce zwalnia się z opodatkowania dochód osiągnięty w Norwegii, jednak dla ustalenia podatku należnego od dochodu osiągniętego w Polsce stosuje się stopę podatku obliczoną dla całego dochodu, tj. łącznie z dochodem osiągniętym w Norwegii (np. może to wpłynąć na przekroczenie progu podatkowego).

Osoby uzyskujące dochody ze źródeł przychodów położonych za granicą rozliczają się z podatku dochodowego w Polsce na formularzu zeznania rocznego PIT-36. Jeżeli do dochodów uzyskanych za granicą ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, dochodów tych podatnicy nie wykazują w części D.1. i D.2., należy je bowiem wykazać w części H (poz. 160 i 161) zeznania w wierszu zatytułowanym „Dochody osiągnięte za granicą...”.  

Jeśli oddeleguje się do pracy pracowników w ramach podróży służbowej, będzie miał zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 20 updof. Diety te zostały określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. 2002 r., Nr 236, poz. 1991, ze zm.).

Co do zasad ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego Polaków pracujących za granicą najlepiej zapoznać się z poradnikiem przygotowanym przez ZUS.