Prawo autorskie do zdjęć z II wojny światowej

30.9.2008

Pytanie klienta:

""Na aukcji internetowej zakupiłem zdjęcia z okresu II wojny światowej, z okresu Kampanii Wrześniowej wykonane w Polsce. Zdjęcia prawdopodobnie wykonane przez żołnierzy niemieckich, jak większość zdjęć wykonywana w tym okresie dla celów propagandowych (prawdopodobnie - bo ostatecznie nie jest wiadomo kto je wykonał). Zdjęcie, jako czarno-biała odbitka fotograficzna jest oryginalne, choć nie jest również wiadomo ile takich samych odbitek zostało wykonanych z negatywu i czy taki negatyw w ogóle jeszcze istnieje. Zdjęcie (skan zdjęcia) było przy tym przez dłuższy czas eksponowane na aukcji internetowej, tak że nie było problemu, aby ktoś inny zarejestrował się tym zdjęciem (skan) w formie cyfrowej. 1. Czy zakupione przeze mnie zdjęcie jest chronione prawem autorskim (słyszałem, że zdjęcia nazistowskie z okresu II wojny światowej, zgodnie z prawem międzynarodowym nie podlegają takiej ochronie)? 2. Sprzedający nie jest autorem ww. zdjęć, ani też nie posiada praw autorskich, a jedynie jest w ich fizycznym posiadaniu. Czy w takim przypadku zakupione zdjęcia mogę publikować np. na stronie internetowej, w prasie, wskazując jako źródło moje prywatne zbiory archiwalne? Czy mogę mówić, że to zdjęcie jest moją własnością? 3. Jeśli jest prawdą, że tego typu zdjęcia (zdjęcia wykonane w czasie wojny przez Niemców) nie są chronione prawem autorskim, to czy inna osoba, która zarejestrowała skan eksponowany w czasie trwania aukcji internetowej może takie zdjęcie (w tym przypadku kopię zdjęcia) publikować i rozpowszechniać bez mojej zgody, pomimo, że ja zakupiłem jego oryginał?""

Odpowiedź prawnika:

Zgodnie z ar. 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:
  1. akty normatywne lub ich urzędowe projekty; 
  2. urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole; 
  3. opublikowane opisy patentowe lub ochronne; 
  4. proste informacje prasowe.  

Wiele zdjęć, filmów, utworów muzycznych powstałych w okresie II wojny światowej czy istnienia ZSRR ma charakter, jak Pan słusznie zauważył, materiałów urzędowych.

Problem w przypadku takich zdjęć polega jednak na tym, że często trudno jednoznacznie stwierdzić, w jakich okolicznościach, przez kogo, na czyje zlecenie zrobione zostały zdjęcia. Chodzi bowiem o ustalenie czy rzeczywiście jest to materiał urzędowy (najczęściej taki charakter można przypisać właśnie materiałom propagandowym).

Przyjmując, że zdjęcia te mają charakter materiałów urzędowych, należy stwierdzić, iż nie podlegają one ochronie prawnoautorkiej. I to zarówno w zakresie osobistych jak i majątkowych praw autorskich.

Oczywiście jest Pan właścicielem zdjęć, jako rzeczy (ruchomości). Może Pan te zdjęcia rozpowszechniać - publikować na stronie internetowej, pokazać na wystawie itp. Z drugiej strony inne osoby mogą również rozpowszechniać czy nawet sprzedawać scany tych zdjęć, bez Pana zgody. To że Pan zakupił zdjęcia nie oznacza bowiem, że zmienia się ich charakter czy że „odżywają" majątkowe prawa autorskie.

Zespół prawników
e-prawnik.pl -

Powiązane artykuły

Jakie świadczenia finansowe przysługują kombatantom i osobom represjonowanym?

Represje stosowane przez systemy totalitarne w czasie II wojny światowej i w okresie powojennym dotkliwie dotknęły całe społeczeństwo, a dramatyczne przeżycia odcisnęły piętno na życiu wielu (...)

Kiedy można podzielić majątek wspólny małżonków?

Dowiedz się kiedy można podzielić majątek wspólny małżonków, jakie są warunki ustania wspólności majątkowej i jak wygląda proces podziału. Aktualne przepisy 2025.

Uporczywe nękanie - stalking: co grozi stalkerowi w 2025 roku?

Kompletny przewodnik po przepisach dotyczących stalkingu w Polsce. Dowiedz się, co grozi za uporczywe nękanie według art. 190a Kodeksu karnego, jak się bronić przed stalkerem i jakie są aktualne (...)

Czy wizerunek stanowi dobro osobiste osoby prawnej i w ten sposób podlega ochronie prawnej?

Dobro osobiste, jakim jest wizerunek podlega ochronie prawnej na podstawie art. 23 kodeksu cywilnego (dalej: k.c.). Nie budzi zatem wątpliwości, że osoby fizyczne mogą skutecznie bronić się przed (...)

Prywatny monitoring w prawie polskim

Kompletny przewodnik po prywatnym monitoringu w Polsce 2025. RODO, kary UODO, odpowiedzialność prawna, praktyczne porady prawne.

Umowa o dzieło 2025 - na czym polega i jak zawrzeć?

Kompleksowy przewodnik po umowie o dzieło w 2025 roku. Dowiedz się o nowych zmianach, ozusowaniu, różnicach wobec umowy zlecenie i jak prawidłowo zawrzeć umowę o dzieło.

Na czym polega umowa leasingu i jakie są jej rodzaje?

Przez umowę leasingu finansujący (czyli np. bank) zobowiązuje się nabyć rzecz od określonego zbywcy, a następnie oddać tą rzecz korzystającemu do używania albo do używania i pobierani pożytków (...)

Chcesz kupić, sprzedać, wynająć mieszkanie przez pośrednika? Na co uważać?

Uważaj na firmy, które pobierają opłaty za udostępnianie adresów. Upewnij się, że pośrednik zweryfikował stan techniczny i prawny mieszkania. Przeczytaj dokładnie umowę i sprawdź, czy nie (...)

Ochrona dóbr osobistych

Dobra osobiste są atrybutem każdej osoby fizycznej. Ze względu na ich charakter, dobra osobiste są nieodłącznie związane z człowiekiem, bez względu na stan jego zdrowia czy psychiki. Dlatego też (...)

Zatrzymanie przez Policję - Prawa, Rodzaje, Czas Trwania

Kompletny przewodnik po zatrzymaniu w Polsce 2025. Sprawdź kiedy, na jak długo i przez kogo możesz zostać zatrzymany. Poznaj swoje prawa i rodzaje zatrzymania.