Prawo autorskie do zdjęć z II wojny światowej

30.9.2008

Pytanie:

"Na aukcji internetowej zakupiłem zdjęcia z okresu II wojny światowej, z okresu Kampanii Wrześniowej wykonane w Polsce. Zdjęcia prawdopodobnie wykonane przez żołnierzy niemieckich, jak większość zdjęć wykonywana w tym okresie dla celów propagandowych (prawdopodobnie - bo ostatecznie nie jest wiadomo kto je wykonał). Zdjęcie, jako czarno-biała odbitka fotograficzna jest oryginalne, choć nie jest również wiadomo ile takich samych odbitek zostało wykonanych z negatywu i czy taki negatyw w ogóle jeszcze istnieje. Zdjęcie (skan zdjęcia) było przy tym przez dłuższy czas eksponowane na aukcji internetowej, tak że nie było problemu, aby ktoś inny zarejestrował się tym zdjęciem (skan) w formie cyfrowej. 1. Czy zakupione przeze mnie zdjęcie jest chronione prawem autorskim (słyszałem, że zdjęcia nazistowskie z okresu II wojny światowej, zgodnie z prawem międzynarodowym nie podlegają takiej ochronie)? 2. Sprzedający nie jest autorem ww. zdjęć, ani też nie posiada praw autorskich, a jedynie jest w ich fizycznym posiadaniu. Czy w takim przypadku zakupione zdjęcia mogę publikować np. na stronie internetowej, w prasie, wskazując jako źródło moje prywatne zbiory archiwalne? Czy mogę mówić, że to zdjęcie jest moją własnością? 3. Jeśli jest prawdą, że tego typu zdjęcia (zdjęcia wykonane w czasie wojny przez Niemców) nie są chronione prawem autorskim, to czy inna osoba, która zarejestrowała skan eksponowany w czasie trwania aukcji internetowej może takie zdjęcie (w tym przypadku kopię zdjęcia) publikować i rozpowszechniać bez mojej zgody, pomimo, że ja zakupiłem jego oryginał?"

Odpowiedź prawnika: Prawo autorskie do zdjęć z II wojny światowej

Zgodnie z ar. 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:

akty normatywne lub ich urzędowe projekty;
urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole;
opublikowane opisy patentowe lub ochronne;
proste informacje prasowe.

Wiele zdjęć, filmów, utworów muzycznych powstałych w okresie II wojny światowej czy istnienia ZSRR ma charakter, jak Pan słusznie zauważył, materiałów urzędowych.

Problem w przypadku takich zdjęć polega jednak na tym, że często trudno jednoznacznie stwierdzić, w jakich okolicznościach, przez kogo, na czyje zlecenie zrobione zostały zdjęcia. Chodzi bowiem o ustalenie czy rzeczywiście jest to materiał urzędowy (najczęściej taki charakter można przypisać właśnie materiałom propagandowym).

Przyjmując, że zdjęcia te mają charakter materiałów urzędowych, należy stwierdzić, iż nie podlegają one ochronie prawnoautorkiej. I to zarówno w zakresie osobistych jak i majątkowych praw autorskich.

Oczywiście jest Pan właścicielem zdjęć, jako rzeczy (ruchomości). Może Pan te zdjęcia rozpowszechniać - publikować na stronie internetowej, pokazać na wystawie itp. Z drugiej strony inne osoby mogą również rozpowszechniać czy nawet sprzedawać scany tych zdjęć, bez Pana zgody. To że Pan zakupił zdjęcia nie oznacza bowiem, że zmienia się ich charakter czy że „odżywają" majątkowe prawa autorskie.

Zespół prawników
e-prawnik.pl

Odpowiedź prawnika: Prawo autorskie do zdjęć z II wojny światowej

Komentarze