Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Najważniejsze informacje
Do zobowiązań podatkowych nie stosuje się przepisów Kodeksu cywilnego, a przepisy Ordynacji podatkowej. Stąd do podatku od nieruchomości nie stosuje się terminów przedawnienia przewidzianych przez Kodeks cywilny dla świadczeń okresowych.
Podstawowy termin przedawnienia zobowiązania podatkowego
Zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.
Przykład przedawnienia za 2019 rok
Podatek od nieruchomości za 2019 r. przedawnił się z końcem 2024 r., pod warunkiem że nie doszło do przerwania lub zawieszenia biegu terminu przedawnienia.
Przykład przedawnienia za 2020 rok
Podatek od nieruchomości za 2020 r. przedawni się z końcem 2025 r., o ile nie nastąpi przerwanie lub zawieszenie terminu.
Wyjątki od przedawnienia
Uwaga - zobowiązania niepodlegające przedawnieniu
Nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu (art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej).
Różnica między przedawnieniem zobowiązania a przedawnieniem prawa do wymiaru
W podatku od nieruchomości istnieją dwa rodzaje przedawnienia, które należy rozróżniać:
Przedawnienie prawa do wydania decyzji - art. 68 Ordynacji podatkowej
Zgodnie z art. 68 § 1 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe powstające w wyniku doręczenia decyzji ustalającej to zobowiązanie (np. podatek od nieruchomości) nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Termin podstawowy - 3 lata
Organ podatkowy ma 3 lata na wydanie decyzji ustalającej podatek, gdy podatnik prawidłowo wypełnił i złożył deklarację podatkową (informację IN-1).
Termin wydłużony - 5 lat
W przypadku gdy podatnik nie złożył deklaracji w terminie lub złożył nieprawidłową deklarację, organ podatkowy może wydać decyzję w ciągu 5 lat (art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej).
Praktyczne przykłady przedawnienia
Przykład 1 - Gdy podatnik złożył prawidłową deklarację
Podatnik nabył nieruchomość w lipcu 2020 r. Obowiązek podatkowy powstał 1 sierpnia 2020 r. Złożył prawidłową informację IN-1. Organ podatkowy miał czas do końca 2023 r. na wydanie decyzji. Jeśli decyzja została wydana w 2024 r. lub później, zobowiązanie podatkowe nie powstaje z powodu przedawnienia prawa do wymiaru.
Przykład 2 - Gdy podatnik nie złożył deklaracji
Jeśli podatnik nie poinformował organ podatkowy o nabyciu nieruchomości, organ ma pięć lat, aby wydać decyzję ustalającą podatek, a następnie - po upływie kolejnych pięciu lat zobowiązanie podatkowe ulegnie przedawnieniu.
Przerwanie i zawieszenie biegu terminu przedawnienia
Bieg terminu przedawnienia może zostać przerwany lub zawieszony w określonych sytuacjach, co wydłuża okres, po którym zobowiązanie podatkowe przedawnia się:
Przerwanie biegu terminu
- Zastosowanie środka egzekucyjnego (np. zajęcie rachunku bankowego)
- Wszczęcie postępowania karnego skarbowego
- Wniesienie skargi do sądu administracyjnego
Zawieszenie biegu terminu
- Objęcie podatku układem ratalnym
- Odroczenie terminu płatności
- Postępowanie upadłościowe podatnika
Ważne - COVID-19 i zawieszenie terminów
Trzeba brać pod uwagę kilkutygodniowe zawieszenie biegu terminów przedawniania podatków, które miało miejsce w 2020 r. na podstawie przepisów specustawy w sprawie COVID-19.
Ustanowienie hipoteki lub zastawu skarbowego
Ustanowienie hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego nie skutkuje nieprzedawnieniem zobowiązania podatkowego. Zobowiązanie nadal przedawnia się po 5 latach, ale może być egzekwowane wyłącznie z przedmiotu zabezpieczenia.
Praktyczne wskazówki dla podatników
Podsumowanie
Przedawnienie podatku od nieruchomości nie podlega przepisom Kodeksu cywilnego o świadczeniach okresowych. Obowiązują terminy określone w Ordynacji podatkowej: 5 lat dla przedawnienia zobowiązania i 3-5 lat dla przedawnienia prawa do wymiaru podatku. Kluczowe jest rozróżnienie tych dwóch rodzajów przedawnienia i sprawdzenie, czy nie nastąpiło przerwanie lub zawieszenie biegu terminu.