Przedstawicielstwo firmy z USA

Odpowiedź prawnika: Przedstawicielstwo firmy z USA

Zgodnie z treścią art. 93 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć przedstawicielstwa z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W myśl art. 94 wskazanej ustawy prawnie ograniczono zakres działania przedstawicielstw osób zagranicznych utworzonych na terenie RP wyłącznie do prowadzenia działalności w zakresie reklamy i promocji przedsiębiorcy zagranicznego. Z powyższego wynika, że przedstawicielstwo - co do zasady - nie prowadzi działalności gospodarczej. Działalność gospodarczą osoby zagraniczne mogą prowadzić - w odróżnieniu od przedstawicielstw - w formie oddziału i co wiąże się z przepisami stosownej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Polska.

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że przedstawicielstwo osoby zagranicznej w Polsce, z uwagi na ograniczony przepisami prawa zakres działalności, nie podlega obowiązkom określonym w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, w tym również nie jest zobligowane do składania deklaracji i zeznań podatkowych. Jeżeli zatem przedstawicielstwo amerykańskiej prowadzi wyłącznie działalność, o której mowa w art. 94 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, i jednocześnie nie spełnia warunków, według których należałoby uznać je za "zakład" w rozumieniu Umowy z 1974 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (zwanej dalej „Umową”), to podmiot ten nie ma obowiązku składania deklaracji CIT-2 i CIT–8 (tak: Informacja Małopolskiego Urzędu Skarbowego o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z 27 lutego 2004 r., sygn. PD-I/423/8/04).

W przypadku gdy przedstawicielstwo przedsiębiorcy zagranicznego wykonuje działalność w zakresie reklamy i promocji tego przedsiębiorcy to, takie czynności nie kreują zakładu w rozumieniu art. 6 Umowy. Zakład w myśl art. 6 ust. 1 Umowy oznacza stałe miejsce, w którym całkowicie lub częściowo wykonuje się działalność gospodarczą przedsiębiorstwa. Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 3 lit e Umowy, nie stanowią zakładu stałe placówki utrzymywane dla celów reklamowych, dla dostarczania informacji, dla badań naukowych lub dla podobnej działalności o przygotowawczym lub pomocniczym charakterze, prowadzonej dla przedsiębiorstwa.

Obowiązek opodatkowania przychodów w Polsce powstanie w momencie dokonania przez przedstawicielstwo czynności, z którymi ustawy podatkowe wiążą powstanie zobowiązania podatkowego. W przypadku przedstawicielstwa powstanie wtedy ograniczony obowiązek podatkowy na podstawie art. 3 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, że "podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej".

Jeżeli jednak faktycznie prowadzona przez przedstawicielstwo działalność wykracza poza ramy, o których mowa w art. 94 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, to niezależnie od używanej przez dany podmiot nazwy "przedstawicielstwo", na podmiocie tym ciążyć będą obowiązki podatnika podatku dochodowego od osób prawnych (tak również: Informacja Izby Skarbowej w Krakowie o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z 8 lipca 2003 r., sygn. PD-1/005/2-25/03/WK).

W przypadku podmiotu zagranicznego prowadzącego działalność w Polsce i pochodzącego z państwa, z którym Polska podpisała umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, zastosowanie znajdą postanowienia tej umowy, które stanowią integralną część polskiego systemu podatkowego. Zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2 Umowy zyski z przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa (tj. z USA) powinny być opodatkowane tylko w tym Państwie (tj. w USA), chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim Umawiającym się Państwie (tj. w Polsce) przez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Umawiającym się Państwie (tj. w Polsce), jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi. Jeżeli przedsiębiorstwo Umawiającego się Państwa (USA) wykonuje działalność w drugim Umawiającym się Państwie (w Polsce) przez położony tam zakład, to w każdym Umawiającym się Państwie (w USA i w Polsce) należy przypisać temu zakładowi takie zyski, które mógłby on osiągnąć, gdyby wykonywał taką samą lub podobną działalność w takich samych lub podobnych warunkach jako samodzielne przedsiębiorstwo i był całkowicie niezależny w stosunkach z przedsiębiorstwem, którego jest zakładem.

Odnoście konieczności uzyskania NIP należy zauważyć, iż zgodnie z art. 2 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji podatkowej, zwane "NIP". Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają także podmioty będące, na podstawie odrębnych ustaw, płatnikami składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenia zdrowotne, zwane dalej "płatnikami składek ubezpieczeniowych"; podmioty te również otrzymują NIP.