Przychód z tytułu przedawnionych zobowiązań

Odpowiedź prawnika: Przychód z tytułu przedawnionych zobowiązań

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość przedawnionych zobowiązań. Dla potrzeb po­datku dochodowego przyjmuje się, że podatnik na skutek przedawnienia swoich zobowiązań odniósł konkretną korzyść - wartość przedawnionych zobowiązań z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej zalicza się więc do przychodów z działalności gospodarczej w momencie przedawnienia. Kodeks cywilny przewiduje trzyletni okres przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe (tj. powtarzających się cyklicznie czyn­ności, takich jak zapłata czynszu za najem lokalu) oraz rosz­czeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Natomiast dla pozostałych roszczeń cywilnoprawnych generalnie okres przedawnie­nia wynosi 10 lat. Jednakże liczne przepisy szczególne przewidują inne terminy przedawnienia.

Powyższe przepisy stanowią ogólnie o wartości przedawnionych zobowiązań, z czego można wywnioskować, że chodzi o całą kwotę należną kontrahentowi, a więc wraz z zawartym w niej podatkiem VAT (kwotę „brutto”). Tymczasem jak słusznie stwierdził Piotr Żarski, radca prawny, partner w firmie Deloitte: „Systemowa wykładnia ustawy nie powinna także pozostawiać wątpliwości co do tego, że przychód z tytułu przedawnienia wierzytelności powstaje jedynie w jej wartości netto (tj. bez podatku VAT)” (w: A. Koleśnik, "Zapłata mimo przedawnienia”, „Rzeczpospolita” z dnia 18 sierpnia 2005 r.).