Rozszerzenie powództwa

21.12.2023

Pytanie:

"Spółka z o.o. wniosła pozew przeciw osobie cywilnej. Sąd nadał sprawie sygnaturę akt i wezwał do wniesienia wpisu. Spółka postanowiła rozszerzyć powództwo. Do kiedy można powiększyć powództwo ? Na jakim formularzu je wnieść? Czy i kiedy trzeba uiścić opłatę za rozszerzenie powództwa? "

Odpowiedź prawnika: Rozszerzenie powództwa

W oparciu o art. 193 § 1 kpc zmiana powództwa jest dopuszczalna, jeżeli nie wpływa na właściwość sądu. Przy właściwości miejscowej chodzi o odpowiedź na pytanie, jaki sąd jest terytorialnie właściwy do przeprowadzenia postępowania w danej sprawie w pierwszej instancji (np. czy sąd w Krakowie czy w Warszawie). Przy właściwości rzeczowej chodzi o odpowiedź na pytanie, który z kilku sądów różnego rodzaju jest właściwy do przeprowadzenia postępowania w pierwszej instancji, a więc czy sąd rejonowy czy okręgowy. Kodeks postępowania cywilnego przyjął jako zasadę właściwość rzeczową sądów rejonowych, a właściwość sądów okręgowych jako wyjątek od tej zasady (art. 16 kpc).

Jeżeli w myśl w/w reguły zmiana nie jest dopuszczalna, a powód zmienia powództwo w ten sposób, że występuje z nowym roszczeniem obok pierwotnego, sąd rozpoznaje nowe roszczenie jako sprawę oddzielną, jeżeli jest dla niej rzeczowo i miejscowo właściwy, w przeciwnym zaś razie przekazuje sprawę sądowi właściwemu. Gdy jednak zmiana taka następuje w sądzie rejonowym, należy przekazać całe zmienione powództwo sądowi okręgowemu, który dla zmienionego powództwa jest rzeczowo i miejscowo właściwy.

Na zmianę powództwa nie potrzebna jest zgoda strony przeciwnej. Strona przeciwna ma jedynie zapewnianą możność obrony w zakresie zmienionego powództwa. Jeżeli więc powód zmienia powództwo w ten sposób, że występuje z nowym roszczeniem (zamiast lub obok pierwotnego) na rozprawie pod nieobecność pozwanego, to winien to uczynić na piśmie; rozprawa ulega odroczeniu i pismo będzie doręczone pozwanemu (art. 193 § 3 kpc).

Zmiana powództwa może nastąpić co do:

żądania - zmiana powództwa ma miejsce wówczas, gdy powód żąda innego przedmiotu niż pierwotnie żądanego, a więc gdy powód żąda innej czynności lub rzeczy, albo zamiast rzeczy żąda sumy pieniężnej.
podstawy powództwa - zmiana podstawy powództwa polega na zmianie istotnych okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie dochodzone pozwem.

Możliwość zgłoszenia zmiany powództwa trwa przez całe postępowanie przed sądem I instancji. Przepisy szczególne jednak wyłączają dopuszczalność zmiany powództwa w sądzie instancji w postępowaniu uproszczonym (art. 505[4]§ 1 kpc), a ograniczają jej zakres w postępowaniu nakazowym, w tej fazie postępowania, która nastąpi po wniesieniu zarzutów.

Zgodnie z art. 479[4]§ 2 kpc w toku postępowania nie można występować z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych. Jednakże w razie zmiany okoliczności powód może żądać, zamiast pierwotnego przedmiotu sporu, jego wartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenie powtarzające się może nadto rozszerzyć żądanie pozwu o świadczenia za dalsze okresy. Zmiana powództwa w sądzie II instancji (art. 383 kpc) dopuszczona jest tylko w takim zakresie, który nie powoduje rozszerzenia granic zawisłości sporu. Nie można więc rozszerzyć żądania pozwu ani występować z nowymi roszczeniami. Jednakże można zamiast pierwotnie dochodzonego przedmiotu sporu żądać zasądzenia jego równowartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenia powtarzające się - zasądzenia świadczenia za dalsze okresy.

Zgodnie z uchwałą z dnia 8 marca 2007 r. (sygn. akt III CZP 165/06) w wypadku przedmiotowej zmiany powództwa w sprawie gospodarczej, polegającej na wystąpieniu z nowym roszczeniem zamiast dotychczasowego, nie pobiera się opłaty od nowego roszczenia, jeżeli jego wysokość jest niższa od dotychczasowego.

Jeżeli obowiązek uiszczenia lub uzupełnienia opłaty powstał na skutek rozszerzenia przewodniczący wzywa zobowiązanego do uiszczenia należnej opłaty w terminie tygodnia, a jeżeli mieszka on lub ma siedzibę za granicą i nie ma w kraju przedstawiciela - w terminie nie krótszym od miesiąca. W razie bezskutecznego upływu terminu sąd prowadzi sprawę bez wstrzymywania biegu postępowania, a o obowiązku uiszczenia opłaty orzeka w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji, stosując odpowiednio zasady obowiązujące przy zwrocie kosztów procesu.

Formularze pozwu oznaczonego symbolem P przeznaczone są dla pozwu w postępowaniu uproszczonym oraz pozwu w sprawach, o których mowa w art. 187[1] kpc. Pozostałych pism procesowych nie wnosi się do sądu na formularzach.

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Odpowiedź prawnika: Rozszerzenie powództwa

Komentarze