Sędzia jako świadek w sprawie sądowej

Odpowiedź prawnika: Sędzia jako świadek w sprawie sądowej

Zgodnie z przepisami ustawy o sądownictwie powszechnym sędzia jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których powziął wiadomość ze względu na swój urząd, poza jawną rozprawą sądową.

Ponadto obowiązek zachowania tajemnicy i tak ustaje, gdy sędzia składa zeznania jako świadek przed sądem, chyba że ujawnienie tajemnicy zagraża dobru państwa albo takiemu ważnemu interesowi prywatnemu, który nie jest sprzeczny z celami wymiaru sprawiedliwości. W tych przypadkach od obowiązku zachowania tajemnicy może zwolnić sędziego Minister Sprawiedliwości. Nie wydaje się jednak, by w opisywanej sprawie zachodziły takowe okoliczności.

Sędzia może być zatem świadkiem przed sądem karnym w sprawie o złożenie fałszywych zeznań. Jego przesłuchanie będzie przebiegało tak, jak w przypadku każdego innego świadka, zatem po swobodnej wypowiedzi będzie można zadawać mu pytania.

Kwestia wyłączenia sędziów danego sądu w sytuacjach takich, jak opisana, często budzi kontrowersje. Ponieważ – jak wynika z pytania – nie zachodzi tu żadna z bezwzględnych przyczyn wyłączenia sędziego, pozostaje art. 41 § 1 kpk, który stanowi, iż sędzia ulega wyłączeniu, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie. O wyłączeniu orzeka sąd, przed którym toczy się postępowanie; w składzie orzekającym w kwestii wyłączenia nie może brać udziału sędzia, którego dotyczy wyłączenie. W razie niemożności utworzenia takiego składu sądu, w kwestii wyłączenia orzeka sąd wyższego rzędu, tak jak się to stało w niniejszej sprawie. Kryterium wyłączenia jest ocenne, dlatego nie można powiedzieć, iż jakiś powód zawsze jest lub nigdy nie jest wystarczający do wyłączenia – ocenia to sąd.