Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Przepis art. 367 § 1 kpc stanowi, iż "od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja do sądu drugiej instancji.
§ 2. Apelację od wyroku sądu rejonowego rozpoznaje sąd okręgowy, a od wyroku sądu okręgowego jako pierwszej instancji - sąd apelacyjny.
§ 3. Rozpoznanie sprawy następuje w składzie trzech sędziów zawodowych. Postanowienia dotyczące postępowania dowodowego na posiedzeniu niejawnym wydaje sąd w składzie jednego sędziego."
Przepisy kpc nie ustalają składu sądu w inny sposób niż trzech sędziów zawodowych. A więc może to być sąd w tym samym składzie osobowym przy ponownym rozpoznaniu apelacji. Zgodnie z art. 44 kpc, jeżeli sąd właściwy nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności, sąd nad nim przełożony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sąd. Przeszkoda uniemożliwiająca rozpoznanie sprawy może być natury prawnej (np. niemożność skompletowania składu orzekającego wskutek wyłączenia sędziów sądu właściwego) jak również przeszkodę natury faktycznej, spowodowaną np. siłą wyższą.
W myśl art. 48 § 1 kpc "sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy:
-
w sprawach, w których jest stroną lub pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziaływa na jego prawa lub obowiązki;
-
w sprawach swego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia;
-
w sprawach osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;
-
w sprawach, w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem albo był radcą prawnym jednej ze stron;
-
w sprawach, w których w instancji niższej brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jako też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator.
§ 2. Powody wyłączenia trwają także po ustaniu uzasadniającego je małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli. "
Niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 48 kpc sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli między nim a jedną ze stron lub jej przedstawicielem zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do bezstronności sędziego.
Z powyższego wynika, iż nie jest wyłączony sędzia, który orzekał w wyższej instancji, od rozpoznawania tej sprawy następnie w instancji niższej (gdy została przekazana do ponownego rozpoznania), jak również od jej ponownego rozpoznawania w instancji wyższej (tak M. Jędrzejewska w M. Jędrzejewska, T. Ereciński Tadeusz, J. Gudowski Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga, Postępowanie zabezpieczające. Warszawa 2007 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, wydanie II).