Słupy energetyczne a zasiedzenie nieruchomości

Odpowiedź prawnika: Słupy energetyczne a zasiedzenie nieruchomości

Służebność przesyłu, co do zasady, można zasiedzieć. Jednakże instytucja służebności przesyłu istnieje od niedawna, w związku z czym nie jest możliwe, aby upłynął termin konieczny dla zasiedzenia nieruchomości (30 lat).

Jednakże nawet przed wprowadzeniem do polskiego systemu prawnego instytucji służebności przesyłu istniała możliwość zasiedzenia służebności gruntowej. W doktrynie prawa przez wiele lat obowiązywał pogląd, że zasiedzieć służebność gruntową może jedynie właściciel nieruchomości władnącej (nieruchomości na rzecz której ustanawia się służebność). Według tego poglądu uważano, że skoro przedsiębiorstwo energetyczne nie jest właścicielem nieruchomości władnącej (nieruchomości znajdującej się w sąsiedztwie nieruchomości obciążonej służebnością), to przedsiębiorstwo energetyczne nie korzysta z nieruchomości obciążonej na zasadzie służebności gruntowej. Korzystanie to można porównać do korzystania ze służebności osobistej. Ponieważ służebności osobistej nie można zasiedzieć, dlatego przez wiele lat uważano, że przedsiębiorstwo energetyczne nie może zasiedzieć służebności polegającej na korzystaniu ze słupów energetycznych posadowionych na nieruchomości osoby trzeciej. Podejście orzecznictwa sądowego do powyższego problemu zmieniło się wraz z wydaniem orzeczenia z dnia 8 września 2006 r. sygn. akt II CSK 112/2006. Zgodnie z tym orzeczeniem przedsiębiorstwo energetyczne może posiadać służebność gruntową polegającą na posadowieniu słupów energetycznych na nieruchomości osoby trzeciej, a w związku z powyższym może też zasiedzieć taką służebność.

Pogląd ten Sąd Najwyższy argumentował tym, że służebność gruntowa zwiększa użyteczność nieruchomości stanowiących własność przedsiębiorstwa energetycznego. Nie jest konieczne, aby nieruchomość należąca do przedsiębiorstwa energetycznego (nieruchomość władnąca) znajdowała się w bezpośrednim sąsiedztwie nieruchomości obciążonej. Wystarczające dla możliwości ustanowienia służebności gruntowej jest istnienie zależności gospodarczej pomiędzy działalnością przedsiębiorstwa prowadzonej na tej nieruchomości (nieruchomości władnącej). Bez ustanowienia służebności gruntowej nie będzie możliwe przesyłanie energii elektrycznej do odległych często odbiorców tej energii, a w związku z tym ustanowienie służebności gruntowej zwiększa użyteczność nieruchomości władnącej (np. tej na której znajduje się elektrownia). Ponadto, według Sądu Najwyższego, w skład przedsiębiorstwa energetycznego zawsze wchodzi jakaś nieruchomość, a w związku z tym ustanowienie służebności gruntowej w interesie przedsiębiorstwa zwiększa użyteczność nieruchomości wchodzącej w skład przedsiębiorstwa.

Pogląd ten, mimo że krytycznie przyjęty w doktrynie, należy uznać za obowiązujący. Możliwe jest więc ustanowienie służebności na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego, a tym samym zasiedzenie służebności gruntowej przez przedsiębiorstwo energetyczne.