Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Rzeczywiście jest tak, że Pani, jako była żona nie należy do kręgu spadkobierców ustawowych. W związku z faktem, że Pani mąż miał dzieci, to one będą z ustawy powołane do dziedziczenia. W przypadku, gdy zmarły pozostawił zstępnych spadku nie dziedziczą jego rodzice czy rodzeństwo.
W związku z faktem, że z chwilą rozwodu dotychczasowy bezudziałowy majątek wspólny przekształcił się w majątek z udziałami, przedmiotem spadku będzie jedynie udział w majątku wspólnym przypadający na Pani męża. Majątek ten będą dziedziczyć Pani dzieci w częściach równych. Jeśli Pani starsze dzieci chcą odrzucić spadek po ojcu to mogą to uczynić albo w drodze oświadczenia złożonego przed notariuszem albo w drodze oświadczenia złożonego przed sądem w trakcie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Oświadczenie o odrzuceniu lub przyjęciu spadku powinno być złożone w terminie 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o tytule powołania. Brak oświadczenia w tym terminie jest równoznaczny z przyjęciem spadku wprost. Jeśli jednak jednym ze spadkobierców jest osoba niemająca pełnej zdolności do czynności prawnych (a więc np. osoba, która nie ukończyła 18 roku życia) wówczas brak tego oświadczenia jest równoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza (tj. z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe do wartości masy spadkowej). Odrzucenie spadku przez Pani pełnoletnie dzieci będzie miało ten skutek, że zostaną one wyłączone od dziedziczenia jak gdyby nie dożyły otwarcia spadku. W takim wypadku znajdzie zastosowanie reguła wypowiedziana w art. 931 § 2 kc, zgodnie z którą udział spadkowy, który by przypadał zmarłemu dziecku spadkodawcy przypada jego dzieciom w częściach równych. Gdyby jednak taki zstępny nie posiadał swoich dzieci wówczas spadek przypada pozostałym spadkobiercom – w tym wypadku jak rozumiemy Pani małoletniej córce. Pani jako jej przedstawiciel ustawowy będzie zobowiązana do sprawowania pieczy nad majątkiem dziecka.
W opisanej sytuacji niewątpliwie pierwszym krokiem powinno być uzyskanie stwierdzenia nabycia spadku. Może Pani wystąpić z takim wnioskiem jako przedstawiciel ustawowy swojego małoletniego dziecka. To właśnie w trakcie tego postępowania Pani pełnoletnie dzieci mogą złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.