Spadek z USA a obowiązek podatkowy

Odpowiedź prawnika: Spadek z USA a obowiązek podatkowy

Do tego stanu faktycznego niezbędna jest analiza przepisów umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania podpisanej z Rządem Stanów Zjednoczonych w dniu 08 października 1974 r. Zastosowanie będzie mieć klauzula generalna przewidziana w art. 20 w.w. umowy, zgodnie z którą osoba zamieszkująca w Polsce będzie mogła zaliczyć na poczet należnych podatków w Polsce, kwoty podatku zapłaconego w Stanach Zjednoczonych. Jednocześnie art. 2 ustawy o podatku od spadku i darowizn stanowi, że nabycie własności rzeczy lub praw znajdujących się za granicą podlega opodatkowaniu w Polsce, jeśli w dacie otrzymania spadku (darowizny) nabywca był obywatelem Polski.

Jako że spadkodawcą jest siostra jednego z rodziców, to zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadku i darowizn, strony czynności (spadkodawca i spadkobierca) należą do grupy II podatkowej. A zatem obliczenie podatku nastąpić powinno wg skali określonej w art. 15 ust. 1 pkt. 2, z uwzględnieniem kwoty wolnej z art. 9 ust. 1 (dla tej grupy II to równowartość 7.276 zł).

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie obowiązku składania zeznań podatkowych przez podatników podatku od spadków i darowizn z dnia 04 maja 2001 (Dz. U. nr 40, poz. 462) należy wykazać nabyte rzeczy i prawa znajdujące się za granicą, miejsce położenia tych rzeczy oraz ich wartość rynkową, określoną wg stanu na dzień nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego (par. 1 ust. 2 pkt. 4). Do zeznania załącza się dokumenty potwierdzające nabycie spadku (testament) i inne mające wpływ na wysokość podatku (istnienie długów i ciężarów).

Ustawa nie precyzuje – na potrzeby opisanego stanu faktycznego –  w przypadku odziedziczenia sumy pieniężnej wyrażonej w dolarach amerykańskich, z jakiego dnia należy dokonać przeliczenia na złote polskie wartość spadku. W takim przypadku sugerujemy (biorąc pod uwagę ogólne zasady prawa podatkowego) przyjęcie przelicznika wartości sumy spadkowej wg kursu średniego NBP z dnia nabycia tegoż spadku (data nabycia – wg polskich przepisów jest nią data śmierci spadkodawcy - powinna być określona choćby w dokumencie otrzymanym przez pytającego, na potrzeby zapłaty podatku w USA), a jeśli czek został zrealizowany w polskiej walucie – kwotę otrzymaną z jego realizacji. Następnie od tak wyliczonej kwoty spadku należy obliczyć podatek wg skali i zasad opisanych powyżej. A po jego wyliczeniu, należy odjąć kwotę podatku zapłaconego w USA, stosując ten sam przelicznik, który został przyjęty na potrzeby wyliczenia wartości spadku. Ustawodawca nie wprowadził obowiązujących wzorów deklaracji na potrzeby rozliczenia podatku od spadku i darowizn, a to oznacza, że stosując się do wymogów określonych w w.w. rozporządzeniu Ministra Finansów, podatnik sam określa formę zeznania (na ogół urzędy skarbowe mają przygotowane wzory takich zeznań).

Ustawa o podatku od spadku i darowizn narzuca termin rozliczenia podatku – miesiąc od dnia powstania obowiązku podatkowego (par. 2 ust. 1 Rozporządzenia) i nie wprowadza w tym zakresie wyjątku dla spadku otrzymanego za granicami Polski (dla darowizny taki wyjątek istnieje).