Społeczna Inspekcja Pracy

Odpowiedź prawnika: Społeczna Inspekcja Pracy

Na podstawie przepisów Ustawy z 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy inspektorzy pracy mają prawo:

1. kontrolować stan budynków, maszyn, urządzeń technicznych i sanitarnych oraz procesy technologiczne z punktu widzenia bezpieczeństwa i higieny pracy;

2. kontrolować przestrzeganie przepisów prawa pracy, w tym postanowień układów zbiorowych i regulaminów pracy, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem, młodocianych i osób niepełnosprawnych, urlopów i czasu pracy, świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,

3. uczestniczyć w kontroli przestrzegania w zakładzie pracy przepisów dotyczących ochrony środowiska naturalnego,

4. brać udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, zgodnie z przepisami prawa pracy,

5. brać udział w analizowaniu przyczyn powstawania wypadków przy pracy, zachorowań na choroby zawodowe i inne schorzenia wywołane warunkami środowiska pracy oraz kontrolować stosowanie przez zakłady pracy właściwych środków zapobiegawczych,

6. uczestniczyć w przeprowadzaniu społecznych przeglądów warunków pracy,

7. opiniować projekty planów poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy i planów rehabilitacji zawodowej oraz kontrolować realizację tych planów,

8. podejmować działania na rzecz aktywnego udziału pracowników zakładów pracy w kształtowaniu właściwych warunków bezpieczeństwa i higieny pracy oraz oddziaływać na przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

9. wykonywać inne zadania określone w ustawie i w przepisach szczególnych.

Brak jest przelicznika, o którym mowa w pytaniu. Społeczną inspekcję pracy w zakładzie pracy tworzą bowiem: zakładowy społeczny inspektor pracy - dla całego zakładu pracy, oddziałowi (wydziałowi) społeczni inspektorzy pracy - dla poszczególnych oddziałów (wydziałów) oraz grupowi społeczni inspektorzy pracy - dla komórek organizacyjnych oddziałów (wydziałów).

Społeczny inspektor pracy jest pracownikiem zakładu pracy, w którym działa, stąd oczywistym jest, iż koszty jego działalności ponosi pracodawca - art. 14 ust. 2 ustawy przewiduje wyraźnie, iż koszty związane z działalnością społecznej inspekcji pracy ponosi zakład pracy.

Co do wyboru społecznych inpektorów pracy, ustawa przewiduje, iż są oni wybierani i odwoływani przez pracowników zakładu pracy na okres 4 lat. Zakładowych i oddziałowych (wydziałowych) społecznych inspektorów pracy wybiera:

1. w zakładach pracy lub oddziałach (wydziałach) liczących do 300 pracowników - ogólne zebranie pracowników zakładu pracy lub oddziału (wydziału),
2. w zakładach pracy lub oddziałach (wydziałach) liczących powyżej 300 pracowników:

a) zakładowego społecznego inspektora pracy - zebranie oddziałowych (wydziałowych) i grupowych społecznych inspektorów pracy,

b) oddziałowego (wydziałowego) społecznego inspektora pracy - zebranie grupowych społecznych inspektorów pracy.

Grupowych społecznych inspektorów pracy wybiera zaś ogólne zebranie pracowników komórek organizacyjnych oddziału (wydziału).

Ustawa nie przewiduje obowiązku zgłoszenia powołania społecznych inspektorów pracy.