Do kiedy można zgłosić oszustwo? Przedawnienie wyłudzenia pieniędzy

Pytanie klienta:

""W związku z Waszą odpowiedzią na moje pytanie dotyczące wyłudzenia ode mnie pieniędzy, dostałam radę by zgłosić fakt w prokuraturze lub na policji. Osoba, która dokonała wyłudzenia stale obiecuje mi zwrot wyłudzonych pieniędzy, taką obietnicę złożył jej brat i matka, ale minęło pół roku i stale ich \"trapią nieszczęścia\" i stale przesuwają termin zwrotu długu. Czy istnieje jakiś termin zgłoszenia przestępstwa? Czy podpisany przez wyłudzającą dokument, że wzięła pieniądze jest wystarczającym dowodem? Wyłudzająca nie ma żadnego majątku, a jedynie ośmioro dzieci.""

Odpowiedź prawnika:

Terminy przedawnienia oszustwa według obowiązujących przepisów

Zgodnie z aktualnym art. 101 Kodeksu karnego, karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło określonych liczba lat w zależności od rodzaju czynu. W przypadku oszustwa (wyłudzenia pieniędzy) obowiązują następujące terminy:

Oszustwo podstawowe (art. 286 § 1 k.k.)

5 lat - gdy przestępstwo zagrożone jest karą do 8 lat pozbawienia wolności

Oszustwo kwalifikowane (art. 294 § 1 k.k.)

10 lat - gdy dotyczy mienia znacznej wartości (powyżej 200 000 zł) i zagrożone jest karą powyżej 3 lat

Ważne: Terminy te liczą się od dnia popełnienia przestępstwa, nie od dnia wykrycia czy zgłoszenia. W przypadku przestępstwa popełnionego w czasie dłuższym niż jeden dzień, bieg przedawnienia rozpoczyna się z upływem ostatniego dnia, w którym sprawca swoim zachowaniem wypełniał znamiona przestępstwa.

Czy brak majątku sprawcy ma znaczenie?

Brak majątku u sprawcy przestępstwa nie wpływa na możliwość zgłoszenia i ścigania przestępstwa. Oszustwo jest przestępstwem ściganym z urzędu - organy ścigania mają obowiązek wszcząć postępowanie po otrzymaniu zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia tego przestępstwa, niezależnie od sytuacji majątkowej sprawcy.

Ocena dowodów w postępowaniu karnym

Zgodnie z art. 7 Kodeksu postępowania karnego, organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.

Czy podpisany dokument to wystarczający dowód?

Podpisany przez sprawcę dokument potwierdzający przyjęcie pieniędzy stanowi istotny dowód, ale jego ocena należy do sądu. W polskim systemie prawnym obowiązuje zasada swobodnej oceny dowodów, co oznacza:

Jeden dowód może wystarczyć

Nie ma wymogu minimum ilości dowodów - sąd może skazać na podstawie jednego przekonującego dowodu

Ocena należy do sądu

Sąd ocenia wiarygodność i siłę dowodową każdego przedstawionego dowodu

Kontekst ma znaczenie

Dokument oceniany jest w kontekście wszystkich okoliczności sprawy

Praktyczne zalecenia

Nie zwlekaj ze zgłoszeniem! Im szybciej złożysz zawiadomienie o przestępstwie, tym lepiej - świeże dowody są łatwiejsze do zabezpieczenia, a świadkowie lepiej pamiętają wydarzenia.

Dokumenty warte zabezpieczenia:

  • Pisemne potwierdzenie przyjęcia pieniędzy
  • Korespondencja (SMS-y, e-maile, wiadomości)
  • Dowody przelewów bankowych
  • Zeznania świadków obecnych przy przekazaniu pieniędzy
  • Nagrania rozmów (jeśli zostały wykonane zgodnie z prawem)

Gdzie złożyć zawiadomienie?

Zawiadomienie o oszustwie możesz złożyć:

  • W jednostce Policji - najbliższej miejscu Twojego zamieszkania lub popełnienia przestępstwa
  • W prokuraturze - właściwej miejscowo

Pamiętaj: Oszustwo jest przestępstwem ściganym z urzędu, co oznacza, że organy ścigania mają obowiązek wszcząć postępowanie po otrzymaniu zawiadomienia, niezależnie od Twojej woli kontynuowania sprawy.

Podsumowanie

W Twojej sytuacji:

  • Masz jeszcze czas na zgłoszenie przestępstwa (5 lat od jego popełnienia)
  • Podpisany dokument stanowi istotny dowód
  • Brak majątku sprawcy nie wpływa na możliwość ścigania
  • Warto zgłosić sprawę jak najszybciej

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.