Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Podstawą ubezwłasnowolnienia całkowitego są odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego. Zachodzi ono wtedy, gdy osoba która ma być ubezwłasnowolniona nie jest w stanie pokierować swoim postępowaniem. Dla osoby takiej ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje pod władzą rodzicielską (art. 13 kc). Podstawą ubezwłasnowolnienia całkowitego jest „niemożność kierowania swoim postępowaniem”. Osoba, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, musi być zbadana przez biegłego lekarza psychiatrę lub neurologa, a także psychologa (art. 553 kpc). Oznacza to, iż samodzielna opinia jednego psychiatry nie może być wystarczającą podstawą do stwierdzenia w/w niezdolności. Bardzo często doktryna wspomina o co najmniej jednej opinii biegłego lekarza psychiatry. Opinia biegłego oprócz oceny stanu zdrowia psychicznego lub zaburzeń psychicznych albo rozwoju umysłowego osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, powinna zawierać umotywowaną ocenę zakresu jej zdolności do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem i prowadzenia swoich spraw, uwzględniającą postępowanie i zachowanie się tej osoby.
Należy wskazać, iż zgodnie z przepisem kc sąd może ubezwłasnowolnić, ale nie ma więc takiego obowiązku i ostateczna decyzja należy do sądu. To sąd ocenia, w oparciu m.in. o opinię biegłych, czy zachodzą podstawy do ubezwłasnowolnienia całkowitego, czy też wystarczające będzie ubezwłasnowolnienie częściowe. W takim przypadku zamiast opiekuna sąd ustanawia dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo kuratora.
W zakresie ustanawiania opieki i kurateli prosimy o zapoznanie się z artykułami Opieka nad ubezwłasnowolnionym oraz Kiedy i dla kogo ustanawia się kuratora
W przypadku konieczności ubezwłasnowolnienia także matki należy złożyć osobny wniosek, który będzie rozpatrywany przez właściwy sąd w osobnym postępowaniu. Możliwość rozpatrywania łącznie obu wniosków jest wyłączona przez specyficzny i wyjątkowy charakter postępowania.