Uchylanie się od służby wojskowej

Odpowiedź prawnika: Uchylanie się od służby wojskowej

Na podstawie art. 61 ustawy o Powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej, powołani do czynnej służby wojskowej są obowiązani stawić się do tej służby w określonym terminie i miejscu. Stają się oni żołnierzami w czynnej służbie wojskowej z chwilą stawienia się do tej służby w określonym miejscu. W razie niestawienia się powołanego do czynnej służby wojskowej bez uzasadnionej przyczyny, starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego (zamieszkania) lub pobytu czasowego trwającego ponad 2 miesiące, na wniosek wojskowego komendanta uzupełnień, zarządza przymusowe doprowadzenie przez Policję do wskazanej jednostki wojskowej, w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Zgodnie z art. 228 ustawy o Powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej, kto w celu trwałego uchylenia się od obowiązku służby wojskowej albo innej służby przewidzianej w ustawie dopuszcza się czynu określonego w art. 224, podlega karze pozbawienia wolności do lat 2.

Z kolei art. 224 w/w ustawy, wskazuje - kto wbrew obowiązkom wynikającym z ustawy lub przepisów wydanych na jej podstawie:  

1. nie zgłasza się do rejestracji albo nie stawia się do poboru przed wójtem lub burmistrzem (prezydentem miasta), właściwą komisją lekarską lub wojskowym komendantem uzupełnień w określonym terminie i miejscu albo nie przedstawia dokumentów, których przedstawienie zostało nakazane, 

2. nie zgłasza się w celu uregulowania stosunku do powszechnego obowiązku obrony,  

3. nie zgłasza się w określonym terminie i miejscu na wezwanie właściwych organów w sprawach dotyczących powszechnego obowiązku obrony oraz odmawia poddania się badaniom lekarskim,  

4. nie zawiadamia wojskowego komendanta uzupełnień właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego (zamieszkania) lub pobytu czasowego trwającego ponad dwa miesiące pracownika o jego zatrudnieniu i zwolnieniu oraz o kwalifikacjach i zajmowanym stanowisku,  

5. nie zawiadamia wojskowego komendanta uzupełnień właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego (zamieszkania) lub pobytu czasowego trwającego ponad dwa miesiące studenta (ucznia) o przyjęciu go do szkoły, skreśleniu z listy studentów (uczniów), wydaleniu, udzieleniu mu urlopu w nauce oraz o ukończeniu przez niego studiów (nauki),

6. nie dopełnia w określonym terminie wojskowego obowiązku meldunkowego,

7. zmienia miejsce pobytu bez uzyskania zezwolenia dowódcy jednostki wojskowej,

8. opuszcza terytorium Państwa lub przebywa za granicą bez zezwolenia organów wojskowych,

podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Jak więc wynika z w/w przepisów, jeżeli poborowy nie będzie nadal odbierał korespondencji, wówczas może on zostać doprowadzony przez Policje do odpowiedniej jednostki wojskowej, a następnie ukarany. Fakt nieodbierania przez poborowego korespondencji nie jest jednoznaczny z brakiem doręczenia, albowiem w takim przypadku będziemy mieli do czynienia z tzw. domniemaniem doręczenia wynikającym z art. 44 kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z tym przepisem, w razie niemożności doręczenia pisma:

• poczta przechowuje pismo przez okres czternastu dni w swojej placówce pocztowej - w przypadku doręczania pisma przez pocztę, 

• pismo składa się na okres czternastu dni w urzędzie właściwej gminy (miasta) - w przypadku doręczania pisma przez pracownika urzędu gminy (miasta) lub upoważnioną osobę lub organ.

Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa powyżej (14 dni), a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

Zasady przeznaczania do służby zastępczej, kierowania do jej odbycia oraz odbywania służby zastępczej przez podlegających obowiązkowi służby wojskowej, którym przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne nie pozwalają na pełnienie tej służby, zostały uregulowane z ustawie o służbie zastępczej. Zgodnie z przepisami tej ustawy, poborowy, który został przeznaczony do odbycia zasadniczej służby wojskowej albo przeszkolenia wojskowego, może złożyć wniosek o przeznaczenie go do służby zastępczej. Wniosek taki powinien w szczególności zawierać:

• oświadczenie o wyznawanych przekonaniach religijnych;

• wskazanie w wyznawanej doktrynie religijnej podstawy wyłączającej możliwość odbywania służby wojskowej oraz wykazać rzeczywiste związki z wyznawaną doktryną religijną lub wskazać wyznawane zasady moralne, które pozostają w sprzeczności z obowiązkami żołnierza odbywającego służbę wojskową.

Poborowy, który złożył wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej, do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia tego wniosku nie może być powołany do służby wojskowej. Wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej poborowy składa na piśmie do właściwej komisji wojewódzkiej, za pośrednictwem wojskowego komendanta uzupełnień, najpóźniej w dniu doręczenia mu karty powołania do odbycia służby wojskowej Orzeczenie o przeznaczeniu do służby zastępczej wydaje komisja wojewódzka do spraw służby zastępczej.