Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2004 r. (III CK 139/2003) istnienie roszczenia opartego na przepisie art. 189 kpc uzależnione jest od wykazania przez powoda interesu prawnego w dochodzeniu ustalenia stosunku prawnego, który to interes nie istnieje, jeżeli powodowi przysługuje inne powództwo, na podstawie którego może zrealizować swój interes prawny. Powództwo z art. 840 kpc było niedopuszczalne w stosunku do bankowego tytułu wykonawczego wydanego w oparciu o art. 53 ust. 2 Prawa bankowego z 1989 r., do którego zwalczania służyło przewidziane w ust. 3 tego przepisu powództwo o umorzenie egzekucji.
W uzasadnieniu powyższego wyroku sąd wskazał, że powództwo z art. 840 kpc przysługuje jedynie w odniesieniu do sądowych tytułów wykonawczych, a zatem nie może być podstawą roszczeń powoda zgłoszonych przeciwko bankowym tytułom wykonawczym, które można zwalczać jedynie żądając umorzenia egzekucji w oparciu o art. 53 ust. 3 prawa bankowego z 1989 r (przepis sten stanowi lex specialis w stosunku do art. 840 kpc).
Unieważnienia bankowego tytułu wykonawczego można dokonać poprzez wytoczenie opartego na art. 189 kpc powództwa o ustalenie, że objęta tym tytułem wierzytelność banku nie istnieje. W takiej sytuacji konieczne jest wykazanie istnienia po stronie powoda interesu prawnego, w rozumieniu wskazanego przepisu.
Jak więc wynika z powyższego, w opisanej sytuacji nie jest prawnie dopuszczalne wszczęcie powództwa przeciwegzekucyjnego, a unieważnienie bankowego tytułu wykonawczego możliwe jest na podstawie art. 189 kpc, po warunkiem wykazania przez powoda interesu prawnego. W opisanej sytuacji może Pan mieć interes prawny w ustaleniu kwoty odsetek obowiązującej na podstawie bankowego tytułu wykonawczego.
Podkreślamy jednak, że kwestie braków formalnych takiego bankowego tytułu wykonawczego (np. braku oznaczenia banku) nie mogą być podnoszone na podstawie w/w przepisów. Jeżeli bank został błędnie oznaczony, wówczas istnieje możliwość wszczęcia powództwa na podstawie art. 189 kpc, poprzez wskazanie, że taki stosunek prawny nie istnieje, albowiem Pan ma zobowiązanie w stosunku do innego banku niż ten, który został wskazany w bankowym tytule wykonawczy. Zaznaczyć należy, że wymaga to profesjonalnego uzasadnienia i wykazania interesu prawnego, co w niektórych przypadkach jest bardzo trudne.