Powództwo o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego

Odpowiedź prawnika: Powództwo o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego

Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego:

Art. 189. Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Stwierdzeniu nieistnienia podlegałby stosunek prawny łączący dłużnika i wierzyciela, a zatem polegający na tym, że wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia (zapłaty sumy pieniężnej), a dłużnik ma obowiązek świadczenie spełnić.

Konieczną przesłanką wytoczenia takiego powództwa jest istnienie interesu prawnego. Jak stwierdził Sąd Najwyższy: Przez „interes prawny” w znaczeniu art. 189 kpc rozumieć należy istniejącą potrzebę uzyskania korzyści w sferze sytuacji prawnej. Udzielenie ochrony przez sąd następuje tylko wówczas, gdy po stronie podmiotu ochrony tej żądającego, zachodzi interes prawny w jej uzyskaniu¹. W powództwach o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa chodzi o rozstrzygnięcie ewentualnych wątpliwości w tym zakresie w stosunku do pozwanego, ze względu na określony interes prawny. Interes ten należy rozumieć jako potrzebę wprowadzenia jasności co do konkretnego stosunku prawnego lub prawa - w celu ochrony przed grożącym naruszeniem sfery uprawnień powoda². Należy także przywołać wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach: Interes prawny w ustaleniu istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa ma strona, której praw i obowiązków owo prawo lub stosunek prawny dotyczy³.