Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Najważniejsze ustalenia
Student zatrudniony na umowie zlecenia ma obowiązek bezzwłocznie poinformować zleceniodawcę o utracie statusu studenta w dniu jej wystąpienia. Niepowiadomienie może skutkować poważnymi konsekwencjami finansowymi i prawnymi dla obu stron umowy.
Podstawowe zasady dotyczące statusu studenta na umowie zlecenia w 2025 roku
Studenci do ukończenia 26. roku życia wykonujący umowę zlecenia są zwolnieni z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe) oraz zdrowotne. Minimalna stawka godzinowa dla umowy zlecenia w 2025 roku wynosi 30,50 zł brutto.
Uwaga prawna
Legitymacja studencka z ważnym hologramem nie zawsze świadczy o aktualnym statusie studenta - osoba może już nie mieć statusu studenta, np. z powodu obrony pracy dyplomowej lub skreślenia z listy.
Kiedy wygasa status studenta?
Ukończenie studiów
Status studenta kończy się w dniu złożenia egzaminu dyplomowego (obrony pracy), nie w dniu widniejącym na hologramie legitymacji
Ukończenie 26. roku życia
Od dnia swoich 26. urodzin osoba podlega ubezpieczeniom z tytułu umowy zlecenia niezależnie od posiadania statusu studenta
Skreślenie z listy studentów
Uczelnia może skreślić studenta z listy w przypadku niepodjęcia studiów, rezygnacji, nieuzyskania zaliczenia czy niewniesienia opłat
Przerwa między studiami
Przerwa między studiami I a II stopnia oznacza utratę statusu studenta - absolwent licencjatu musi być zgłoszony do ZUS do momentu rozpoczęcia studiów magisterskich.
Jak wyjaśnia ZUS w podręczniku ?Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz ustalania podstaw wymiaru składek?:
?Osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia, zachowuje prawa studenta do dnia 31 października roku, w którym ukończyła te studia. Nie jest to jednak tożsame z posiadaniem statusu studenta. Oznacza to, że w okresie pomiędzy ukończeniem studiów I stopnia a datą immatrykulacji na studia II stopnia albo 30 września, jeśli immatrykulacja następuje później niż 1 października, obowiązek ubezpieczeń z tytułu umowy zlecenia ustala się na zasadach ogólnych?.
Obowiązki związane z utratą statusu studenta
Student ma obowiązek poinformować zleceniodawcę o utracie statusu studenta w dniu jej wystąpienia - czyli w dniu skreślenia z listy studentów lub w dniu obrony pracy.
Zleceniodawca ma obowiązek w terminie 7 dni od powiadomienia zgłosić zleceniobiorcę do ubezpieczeń społecznych.
Od dnia następującego po utracie statusu studenta odprowadzane są obowiązkowe składki emerytalno-rentowe, składka zdrowotna oraz - wedle wyboru zleceniobiorcy - składka chorobowa.
Konsekwencje niepowiadomienia o utracie statusu studenta
Odpowiedzialność odszkodowawcza zleceniobiorcy
Brak powiadomienia o utracie statusu studenta może prowadzić do odpowiedzialności odszkodowawczej w związku z niewykonaniem lub niewłaściwym wykonaniem umowy zlecenia. Szkoda obejmuje koszty poniesione przez zleceniodawcę oraz ewentualne utracone korzyści.
Obowiązki finansowe zleceniodawcy wobec ZUS
Konsekwencje dla pracodawcy
W przypadku niewykonania obowiązku zgłoszenia do ubezpieczenia, na płatniku składek ciąży obowiązek zapłaty zaległych składek wraz z odsetkami od terminu utraty statusu studenta.
ZUS może wymierzyć płatnikowi składek dodatkową opłatę do wysokości 100% nieopłaconych składek zgodnie z art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Składki do zwrotu przez zleceniobiorcę w 2025 roku
Aktualne stawki składek ZUS, które zleceniobiorca będzie zobowiązany zwrócić zleceniodawcy:
Składka emerytalna
9,76% podstawy wymiaru składki (zleceniobiorca finansuje 50% tej składki)
Składka rentowa
1,5% podstawy wymiaru składki (w części przypadającej na zleceniobiorcę)
Składka zdrowotna
9% podstawy wymiaru składki
Składka wypadkowa
Finansowana w całości przez zleceniodawcę - brak obowiązku zwrotu
Zalecenia praktyczne
Jak zabezpieczyć się przed problemami?
- Wymaganie od studenta zaświadczenia z uczelni lub oświadczenia o kontynuacji nauki przed wypłatą wynagrodzenia
- Zamieszczenie w umowie zlecenia jasnej klauzuli o obowiązku natychmiastowego powiadomienia o utracie statusu studenta
- Regularne sprawdzanie statusu studenta, szczególnie w okresach egzaminacyjnych i wakacyjnych
- Żądanie zaświadczenia z uczelni zamiast polegania wyłącznie na legitymacji studenckiej
Szczególne sytuacje w 2025 roku
Zwolnienie podatkowe dla młodych
Osoby poniżej 26. roku życia korzystają ze zwolnienia z podatku PIT do kwoty 85 528 zł rocznie. Oznacza to, że nawet po utracie statusu studenta i oskładkowaniu umowy zlecenia, zleceniobiorca może nadal korzystać z ulgi podatkowej.
Praca u tego samego pracodawcy
Wyjątek od zwolnienia
Jeśli student pracuje jednocześnie na umowie zlecenia i umowie o pracę u tego samego pracodawcy, umowa zlecenia podlega pełnemu oskładkowaniu niezależnie od statusu studenta.
Nowe regulacje i zmiany w 2025 roku
Od 2025 roku umowy zlecenia są co do zasady obowiązkowo oskładkowane, ale studenci i uczniowie do 26. roku życia zachowują prawo do zwolnienia. Oznacza to, że znaczenie właściwego określenia i monitorowania statusu studenta stało się jeszcze większe.
Kluczowe znaczenie terminów
W 2025 roku szczególnie istotne jest przestrzeganie 7-dniowego terminu na zgłoszenie zmian w ZUS oraz natychmiastowe powiadamianie o utracie statusu studenta. Opóźnienia mogą skutkować znaczącymi karami finansowymi.