Uprawnienia funkcjonariusza straży miejskiej

Odpowiedź prawnika: Uprawnienia funkcjonariusza straży miejskiej

Zgodnie z art. 12 ustawy o strażach gminnych strażnik miejski ma prawo do legitymowania osób w uzasadnionych przypadkach w celu ustalenia ich tożsamości. Wylegitymowanie może być uzasadnione koniecznością identyfikacji osób podejrzanych o popełnienie przestępstw lub wykroczeń, ujętych na miejscu zdarzenia lub w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa albo wykroczenia. Natomiast ujęcie i doprowadzenie do najbliższej jednostki Policji przez strażnika miejskiego jest możliwe jedynie wobec osoby, która w sposób oczywisty wywołała bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia. Dlatego wydaje się, że w opisanej w pierwszej części pytania sytuacji strażnik miał prawo jedynie do wylegitymowania osoby, którą mógł podejrzewać o popełniania przestępstwa polegającego na na naruszeniu praw autorskich poprzez nabycie, pomoc w zbyciu lub ukrywanie przedmiotu będącego nośnikiem utworu rozpowszechnianego lub zwielokrotnionego bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom.

Odpowiadając na drugą część pytania ponownie należy podkreślić, że o ile nie istnieje bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia oraz mienia, a w opisanej hipotetycznej sytuacji takowe nie ma miejsca, to strażnik miejski ma prawo jedynie do legitymowania. W szczególności straż miejska nie ma prawa do opisanego w art. 244 KPK zatrzymania osoby podejrzanej. To uprawnienie przysługuje Policji. Ta bowiem, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie popełnienia przestępstwa, a w opisanej w drugiej części pytania sytuacji takie przypuszczenie można powziąć, ma prawo do dokonania zatrzymania i podjęcia dalszych czynności.

Warto jednak zauważyć, że Kodeks Postępowania Karnego reguluje także instytucję tzw. obywatelskiego prawa zatrzymania osoby. Na mocy tej regulacji KAŻDY, a więc również strażnik miejski, ma prawo ująć osobę na gorącym uczynku przestępstwa lub w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa. Koniecznym warunkiem dopuszczalności takiego ujęcia jest obawa ukrycia się tej osoby lub niemożność ustalenia jej tożsamości. Ujęty w ten sposób musi być natychmiast oddany w ręce policji. Samo posiadanie płyt przy sobie w opisanych w pytaniu okolicznościach nie może usadniać ujęcia na zasadach obywatelskiego prawa ujęcia. 

Podsumowując całe zagadnienie należy przyjąć, że strażnik miejski może w opisanych sytuacjach jedynie wylegitymować osobę przebywającą na targowisku, o ile nie zaistniały, opisane wyżej, okoliczności uzasadniające zastosowanie obywatelskiego prawa zatrzymania.