Uregulowanie spraw spadkowych po rodzicach

22.10.2012

Pytanie:

"Jakiej muszę dokonać procedury by przepisać gospodarstwo rolne wraz z zabudowaniem o obszarze 6,43 ha na siebie. W księdze wieczystej wpisany jest jako właściciel nieżyjący Teodor M., czyli mój ojciec. Wszystkie pozostałe dokumenty w geodezji i urzędzie miasta widnieją na Rozalię M. żonę zmarłego w związku z uwłaszczeniem ziemi w 1971 roku. Rozalia M., nieżyjącą od 1977, nie została wpisana do księgi, natomiast posiadam akt własności ziemi na w/w osobę. Nieżyjąca matka nie zostawiła testamentu. Po rodzicach zostało pięcioro dzieci z czego czworo w momencie śmierci było już na własnym utrzymaniu. Natomiast ja, jeden z synów opiekowałem się matką, prowadziłem gospodarstwo rolne i opłacałem wszystkie związane z tym podatki. W chwili obecnej mam 60 lat i wraz z żoną mieszkam w tym gospodarstwie. Jakich muszę dokonać procedur by stać się właścicielem tego gospodarstwa? Czy gospodarstwo musi być podzielone na równe części dla wszystkich dzieci? Czy sąd może wyznaczyć mnie jako jedynego spadkobiercę? Jakie muszę złożyć wnioski w sądzie? Jak długo trwa taki proces? Czy rodzeństwo może się zrzec prawa do spadku, a jeżeli nie, to co wtedy? Czy nie nabyłem własności gospodarstwa przez zasiedzenie? "

Odpowiedź prawnika: Uregulowanie spraw spadkowych po rodzicach

Poniższa odpowiedź została udzielona na pytanie zadane w dniu 23 października 2003 roku.

Nabycie własności całej spadkowej nieruchomości rolnej w drodze zasiedzenia jest możliwe dopiero po upływie 30 lat od momentu objęcia nieruchomości w samoistne posiadanie, czyli termin zasiedzenia upłynie dopiero w 2007 r. W analizowanym przypadku należy bowiem przyjąć, że posiadacz był w złej wierze, tj. miał świadomość, że nieruchomość mu nie przysługuje. Dla uzyskania własności całego gospodarstwa rolnego jest zatem konieczne przeprowadzenie postępowania spadkowego. Postępowanie zmierzające do uzyskania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku zostaje wszczęte na wniosek spadkobiercy. Sąd spadku wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa wnioskodawcę i pozostałych spadkobierców. Podczas postępowania sąd bada z urzędu, czy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne, ponieważ gospodarstwo rolne w momencie otwarcia spadku zarówno po matce, jak i po ojcu, czyli w roku 1971 i 1977 podlegało szczególnym regułom dziedziczenia. Przepisy szczególne dotyczące dziedziczenia gospodarstw rolnych obowiązujące w 1971 i 1977 r. stanowiły, iż małżonek i dzieci spadkodawcy dziedziczą z ustawy gospodarstwo rolne, jeżeli bezpośrednio przed otwarciem spadku pracowały w tym gospodarstwie nieprzerwanie co najmniej od roku albo w chwili otwarcia spadku byli członkami rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub pracowali w gospodarstwie rolnym takiej spółdzielni, albo w chwili otwarcia spadku bądź prowadzili inne indywidualne gospodarstwa rolne, bądź też pracowali w gospodarstwie rolnym swoich rodziców, małżonka lub jego rodziców, albo w chwili otwarcia spadku były małoletnie lub uczęszczały do szkoły, albo w chwili otwarcia spadku były trwale niezdolne do pracy. Jeśli choć jeden z opisanych warunków został przez Pana spełniony, a żadne z Pana rodzeństwa nie spełniało ani jednego z wymogów wymienionych powyżej w momencie otwarcia spadku po ojcu (1971 r.) i matce (1977 r.), zostanie Pan powołany do dziedziczenia gospodarstwa rolnego jako jedyny spadkobierca. Jeżeli natomiast pozostałe rodzeństwo spełniało warunki uprawniające do dziedziczenia gospodarstwa rolnego, powołane do dziedziczenia będą wszystkie dzieci spadkodawców w częściach równych. Po stwierdzeniu nabycia spadku możliwe jest jednak dokonanie działu spadku w ten sposób, iż pozostałe rodzeństwo postanowi, że całość gospodarstwa rolnego przypadnie Panu. W razie braku zgody wszystkich współspadkobierców, sąd przyzna (w postępowaniu działowym) gospodarstwo rolne temu z nich, który to gospodarstwo prowadzi lub stale w nim pracuje, pozostałym spadkobiercom przyznając spłaty od osoby, której przyznana zostanie całość gospodarstwa rolnego. Fakt, że nieżyjąca matka nie została wpisana w księdze wieczystej, nie ma znaczenia dla wpisania prawa własności aktualnych właścicieli, ponieważ do ujawnienia prawa własności w księdze wieczystej wystarcza, aby następstwo prawne po osobie wpisanej jako właściciel zostało wykazane odpowiednimi dokumentami (czyli stwierdzeniem nabycia spadku po ojcu i po matce; umową lub orzeczeniem o dziale spadku).

W związku z upływem czasu koniecznym do zasiedzenia nieruchomości - gospodarstwa rolnego (30 lat) na dzień dzisiejszy prostszym sposobem nabycia tego gospodarstwa byłoby złożenie w sądzie wniosku o stwierdzenie nabycia prawa przez zasiedzenie. Jednakże na dzień udzielenia odpowiedzi właściwym sposobem było przeprowadzenie postępowania spadkowego jak to zostało opisane wyżej.

Udostępnij

Tweet

Michał Włodarczyk

Radca prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Masz inne pytanie do prawnika?

ZAPYTAJ ONLINE

Komentarze

• mariano 2015-04-04 15:31:34

  jestem jedynym spadkobiercą po śmierci moich rodziców a do konta bankowego była upoważniona wnuczka,czy mam prawo ubiegać się o pieniądze gromadzone na koncie przez moich rodziców.

• teresa 2013-01-27 19:11:49

  Mąż zmarł 2008r ,czy muszę złożyć wniosek o uregulowaniu spadku ,chodzi omieszkanie.

• m/b 2012-05-20 11:40:15

  jestem jedna z kilku osob ubiegajaca sie o przejecie dzialki po nie zyjacych dziadkach, pozostali spadkobiercy jak to w rodzinie nie interesuja sie sprawami zaleglego podatku i innymi problemami zwiazanymi z owa dzialka, do tej pory ja place podatek. Jest klopot z kontaktem z pozostalymi bracmi sa poza granicami polski praktycznie nie uchwytni w jaki sposob postapic by uzyskac pelna wlasnosc.

• Marza 2012-05-19 23:34:00

  Jaka cześć majątku po zmarłych rodzicach przysługuje się jeżeli rodzice za życia zapisali bratu?rodzeństwa jest sześcioro?

• wiedza 2012-04-06 21:50:07

  wiedza. proszę o odpowiedz do wcześniejszego komentarza nie koniecznie na e-maila, gdyż będę teraz stałym bywalcem na tej stronie. muszę załatwić tę sprawę do końca jeszcze w tym roku. Pozdrawiam i czekam na konkretną odpowiedz.......

• wiedza 2012-04-06 21:42:12

  wiedza. Ojciec zmarł 2 lata temu, nie przepisując na nikogo swojej części, ani na dzieci, ani na swoją żonę.Część gospodarstwa ojca Sąd podzielił na dzieci. moje pytanie brzmi: co mam dalej robić? chcę odpisać swoją częśc, ale nie wiem jakie dokumenty mam złożyć i do jakiej instytucji mam się zgłosic. a co mam robić jeżeli któreś z rodzeństwa nie zgodzi się na tę część którą chcę odpisać? proszę o jak najszybszą odpowiedz, najlepiej na e-mail.

• bartek 2012-03-31 09:02:37

  bartek Mam pytanie do wcześniejszego ptania w sprawie podziału na ośmioro dzieci.Jeżeli przegram tą sprawę to czy koszty związane z rozprawą pokrywam sam czy cała rodzina i jakie są to koszty.......Ps.przepraszam za błedy w wcześniejszym pytaniu......bartek

• Rafał 2012-02-21 13:01:37

  Witam!! Jest nas trzech braci W roku 2005 Moi Rodzice zapisali dom najmłodszemu i dwa pokoje z rodzinnego domu najstarszemu z braci.W 2000 roku ożeniłem się i poszedłem mieszkać do żony,nikt o zapisie mnie nie poinformował zrobili to tajnie, a dowiedziałem się o tym dwa lata po fakcie. Niedawno zmarł ojciec a najmłodszy brat ma dziewczynę i zamierza wyprowadzić się z domu i dom miałaby odziedziczyć córka najstarszego brata.Czy w związku z tym mam jakieś szanse na część z tego domu mimo zapisu. Proszę o odpowiedź na e`maila .

• Marcin Lebiedzińs 2012-02-02 09:29:54

  Po śmierci mamy,został mi dom i testament potwierdzony notarialnie na mnie.Chcę zapytać czy mój jedyny brat może się czegoś domagać i czy może podważyć testament.Proszę o odpowiedź.

• Kasia 2011-11-29 19:54:08

  Moje Teście zmarli mieli dom oraz 3 dzieci 2 córki i syna który zmarł mając 2 dzieci jedno dziecko jest niepełno sprawny na co mogą liczyć.

• Basia 2011-11-01 22:09:46

  czy bezpośrednio przed otwarciem spadku znaczy tyle, że od daty śmierci liczymy rok do tyłu? A co jeżeli ktoś pracował od dziecka do pełnoletności, a następnie przez 5 lat przed śmiercią nie pracował w tym gospodarstwie. Rozp. Rady Min.z1964r mówi, że podstawowa norma obszarowa gospodarstwa rolnego wynosi 8ha użytków rolnych, tymczasem we wszystkich wyjaśnieniach za gospodarstwo rolne uważa się już grunty rolne o pow. 0,5 ha.Czy jeżeli nie ma żadnych budynków to same działki rolne o łącznej powierzchni 0,87ha można nazwać gospodarstwem rolnym? (dane na 1975r)

• bartek 2010-03-31 01:04:33

  Mam pytanie. Nasi rodzice zmarli nagle nie przepisując gospodarstwa na nikogo z dzieci a jest nas osmioro.W 2005 roku odbyła się pierwsz rozprawa w sądzie i sąd podzielił gospodarstwo na 8 części,to znaczy że każdy ma 1/8 z gospodarstwa.W tym roku 2010 jedno z braci chce wybudować dom i uzyskało zgode sześciorga rodzeństwa.Natomiast ja sprzeciwiłam się,ponieważ wybrał najlepsza działkę,ja też chcę działke w dobrym innym miejscu z dojazdem do działki ale rodzeństwo nie zgadza się i mówia że najpierw on a potem ja,lecz ja wolę kuć żelazo puki jest gorące ,jakby zgodzili się na moją działkę to nie było by żadnego problemu i brat też by miał zgode.Morał taki że brat skierował sprawę do sadu.Więc mam pytanie czy mogą wygrać tą sprawę bez mojej zgody,czy ewentualnie sąd może nakazać im mnie spłacić z mojej części lub inne rozwiązanie...... jak można to odpowiedz może być na tej stronie a nie musi być na E-mail ..Pozdrawiam i czekam na porade.... bartek