Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Nauczycielowi zatrudnionemu w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie letnie i zimowe, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania. Nauczyciel taki może być jednak obowiązany przez dyrektora do wykonywania w czasie tych ferii następujących czynności: 1) przeprowadzania egzaminów, 2) prac związanych z zakończeniem roku szkolnego i przygotowaniem nowego roku szkolnego, 3) opracowywania szkolnego zestawu programów oraz uczestniczenia w doskonaleniu zawodowym w określonej formie. Czynności, o których mowa w punktach 1-3, nie mogą łącznie zająć nauczycielowi więcej niż 7 dni. W wyjątkowych wypadkach pracodawca może odwołać pracownika z urlopu. Nastąpić to może tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nie przewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu. Z tym przepisem wiąże się następny, mówiący o tym iż, urlopu nie wykorzystanego zgodnie z planem urlopów należy pracownikowi udzielić najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego. Wydaje się, że dla nauczycieli nie wykorzystanie urlopu zgodnie z ich planem to nie wykorzystanie urlopu w okresie ferii i wakacji, kiedy to właśnie nauczyciele z swoich urlopów korzystają. Nie może być tak, żeby urlop przepadł. A rzeczywiście przepis, na który powołuje się dyrektor mówi tylko o pewnych sytuacjach, w których należy udzielić urlopu w razie jego niewykorzystania. A brzmi następująco: w razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w całości lub części w okresie ferii szkolnych z powodu niezdolności do pracy wywołanej chorobą lub odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, urlopu macierzyńskiego, odbywania ćwiczeń wojskowych albo krótkotrwałego przeszkolenia wojskowego - nauczycielowi przysługuje urlop w ciągu roku szkolnego, w wymiarze uzupełniającym do 8 tygodni. Urlop uzupełniający w ciągu roku szkolnego przysługuje również dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły, którzy na polecenie lub za zgodą organu prowadzącego szkołę nie wykorzystali urlopu w czasie ferii szkolnych z powodu wykonywania zadań zleconych przez ten organ lub prowadzenia w szkole inwestycji albo kapitalnych remontów. Oprócz tego pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Taka możliwość pojawiła się z dniem 1 stycznia 2003 r. Należy zaznaczyć, że w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nie uregulowanych przepisami Karty Nauczyciela, mają do nauczycieli zastosowanie przepisy Kodeksu pracy. Spory o roszczenia ze stosunku pracy nauczycieli, niezależnie od formy nawiązania stosunku pracy, rozpatrywane są przez sądy pracy. Tam też należy się zgłaszać w razie naruszenia swoich uprawnień przez pracodawcę, ponieważ pracownik może dochodzić swych roszczeń ze stosunku pracy na drodze sądowej. Postępowanie w sprawach o roszczenia pracownika ze stosunku pracy jest wolne od opłat sądowych.