Ustalenie ojcostwa dorosłego dziecka

Odpowiedź prawnika: Ustalenie ojcostwa dorosłego dziecka

Z przedstawionego opisu wynika, że urodził się Pan jeszcze przed zawarciem małżeństwa przez Pana rodziców, a zatem Pana ojciec najprawdopodobniej Pana  prawnie uznał (informację o uznaniu może Pan sprawdzić w aktach stanu cywilnego).  W takiej sytuacji należy w pierwszej kolejności unieważnić uznanie, by prawnie stwierdzić, że mąż matki nie jest Pana ojcem oraz następnie wystąpić o stwierdzenie, że Pana ojcem jest ojciec biologiczny. Jeżeli do uznania nie doszło, może Pan od razu wystąpić o ustalenie ojcostwa. 

Kodeks rodzinny i opiekuńczy wprowadza jednak w art. 82 § 2 ograniczenia dla żądania unieważnienia uznania, stanowiąc, że dziecko może z  takim żądaniem wystąpić po dojściu do pełnoletniości, nie później jednak jak w ciągu trzech lat od jej osiągnięcia. Zatem powołany wyżej przepis blokuje Panu możliwość wystąpienia do sądu o unieważnienie uznania. Jedynym wyjściem w takiej sytuacji jest zwrócenie się do prokuratora z wnioskiem (w którym opisze Pan swoją sytuację, poda argumenty przemawiające za tym, że mąż matki nie jest Pana ojcem i wskaże dowody na ich uzasadnienie, np. dowód z zeznania matki), by ten wystąpił z powództwem o unieważnienie uznania dziecka. Prokurator nie jest bowiem związany trzyletnim terminem i może ze stosownym powództwem wystąpić w każdym momencie.

W sprawach o unieważnienie uznania dziecka prokurator wytaczając powództwo pozywa dziecko oraz mężczyznę, który dziecko uznał, (jeżeli ten nie żyje - kuratora ustanowionego na jego miejsce), a także matkę dziecka, jeżeli ta żyje. Zatem, we wniosku do prokuratora należy wskazać dane tych osób, a także adresy zamieszkania. Należy jednak pamiętać, że prokurator nie jest obowiązany uwzględnić Pana żądania. Unieważnienie uznania powoduje powrót dziecka do poprzedniego nazwiska, tj. do nazwiska, jakie nosiła jego matka w chwili jego urodzenia (tak: H. Ciepła w: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Sychowicz Marek, Ciepła Helena, Kalus Stanisława, Czech Bronisław, Domińczyk Tadeusz, P(red.), Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2006).

Po unieważnieniu ojcostwa męża matki a także w sytuacji gdy do uznania nie doszło, ustalenie ojcostwa może nastąpić albo przez uznanie dziecka przez biologicznego ojca (uznanie takie jest dobrowolne - przed sądem opiekuńczym, bądź w urzędzie stanu cywilnego) albo na mocy orzeczenia sądu. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że ojciec biologiczny  nie jest zainteresowany dobrowolnym uznaniem Pana, a zatem powinien Pan wystąpić do sądu z powództwem o ustalenie ojcostwa. Z powództwem takim należy zwrócić się do sądu rejonowego, właściwego dla miejsca zamieszkania  Pana, bądź właściwego dla miejsca zamieszkania ojca biologicznego (a więc do sądu rejonowego właściwego dla okręgu, w którym  mieszka Pan lub w którym mieszka ojciec biologiczny). W obu przypadkach należy podać adres ojca.  W powództwie powinien Pan wnieść o nadanie nazwiska ojca biologicznego. Po przeprowadzeniu tej procedury, o zmianę nazwiska w urzędzie stanu cywilnego powinna wystąpić Pana żona oraz dzieci.