Wezwanie przez Straż Miejską

Pytanie klienta:

""Otrzymałem wezwanie od Straży Miejskiej z miejscowości odległej o 200 km do stawienia się w charakterze osoby podejrzanej w sprawie wykroczenia drogowego (art. 92 par. 1 - przekroczenia prędkości). Jednak wezwanie to wydaje mi się bezpodstawne, bo nie posiadam żadnego samochodu i nie przypominam sobie, abym popełnił takie wykroczenie. Nie przysłano mi żadnych dokumentów potwierdzających to wykroczenie. Kto pokryje koszty związane z dojazdem w związku z tym wezwaniem zwłaszcza, że pracuję w delegacji w Niemczech (ok. 700 km) i stawienie się na termin wiąże się z poważnymi komplikacjami i kosztami w firmie? Czy mogę żądać przesłuchania na Policji w miejscu zamieszkania w dogodnym dla mnie terminie oraz czy mogę żądać od Straży Miejskiej zwrotu kosztów i utraconego wynagrodzenia, zwłaszcza jeżeli się okaże, że wezwanie jest bezpodstawne?""

Odpowiedź prawnika:

Zgodnie z art. 129b Prawa o ruchu drogowym kontrola ruchu drogowego w miastach, które utworzyły straż miejską może być wykonywana przez strażników w zakresie określonym w ust. 2 wskazanego artykułu. Strażnicy mają więc prawo wykonywać kontrolę ruchu drogowego wobec:

a) kierującego pojazdem

  • niestosującego się do zakazu ruchu w obu kierunkach, określonego odpowiednim znakiem drogowym

  • naruszającego przepisy ruchu drogowego, w przypadku ujawnienia i zarejestrowania czynu przy użyciu urządzeń działających samoczynnie

b) uczestnika ruchu naruszającego przepisy o

  • zatrzymaniu lub postoju pojazdów

  • ruchu motorowerów, rowerów, pojazdów zaprzęgowych oraz o jeździe wierzchem lub pędzeniu zwierząt

  • ruchu pieszych

Strażnik miejski wykonując swoje zadania związane z czuwaniem nad porządkiem i kontrolą ruchu drogowego ma prawo do dokonywania czynności wyjaśniających w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenie. Czynności wyjaśniające, zgodnie z art. 54 kpsw, przeprowadza się w celu ustalenia czy istnieją podstawy do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie oraz zebrania danych niezbędnych do sporządzenia tego wniosku. W ich ramach istnieje obowiązek niezwłocznego przesłuchania osoby, co do której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie. Tak więc Straż Miejska na pewno miała podstawy prawne, aby wezwać Pana do stawienia się na przesłuchanie, czy istnieją podstawy faktyczne to trudno nam oceniać.

Art. 54 § 7 kpsw stanowi, że można odstąpić od przesłuchania, jeżeli byłoby ono połączone ze znacznymi trudnościami; osoba ta może nadesłać wyjaśnienia do właściwego organu w terminie 7 dni od odstąpienia od przesłuchania, o czym należy ją pouczyć. Odstąpienie od przesłuchania oraz pouczenie dokumentuje się notatką urzędową. Najczęściej takie trudności mogą występować w sprawach o wykroczenia drogowe popełnione przez sprawcę, który czasowo opuszcza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Znaczne trudności w przeprowadzeniu czynności przesłuchania nie powinny eliminować tego przesłuchania w sytuacji, gdy sprawa kwalifikuje się do rozpoznania w postępowaniu przyspieszonym i gdy tylko to postępowanie może być skuteczne (Lewiński Janusz „Najnowsze wydanie: Komentarz do kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia" Warszawa 2009 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie VI) ss.

432). Może więc Pan wystąpić do Straży Miejskiej z prośbą o odstąpienie od przesłuchania podając jako powody pracę w odległym miejscu i związane z dojazdem koszty oraz trudności. Odstępując od przesłuchania organ przeprowadzający czynności wyjaśniające nie może wezwać tej osoby do nadesłania wyjaśnień na piśmie, a jedynie obowiązany jest pouczyć ją o przysługującym jej prawie do ich nadesłania w terminie 7 dni od odstąpienia od przesłuchania. Osoba, wobec której odstąpiono od przesłuchania, musi mieć pełną jasność, że taka decyzja została podjęta i kto ją podjął oraz że od daty jej podjęcia biegnie 7-dniowy termin do nadesłania wyjaśnień. Organem właściwym do otrzymania wyjaśnień jest organ, który odstąpił od przesłuchania, a więc organ przeprowadzający w danej sprawie czynności wyjaśniające, czyli nie Policja a Straż Miejska.

Wyjaśnienia nadesłane przez osobę, co której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie, wobec której odstąpiono od przesłuchania, są w zasadzie równorzędne z wyjaśnieniami złożonymi w czasie przesłuchania. Stanowią one materiał dowodowy, który sąd uwzględnia zarówno w postępowaniu nakazowym, jak i w postępowaniu zwyczajnym.

W sytuacji, gdyby Straż Miejska nie zgodziła się na odstąpienia od przesłuchania będzie Pan musiał się stawić na własny koszt. Z żądaniem pokrycia kosztów dojazdu oraz utraconego wynagrodzenia mogą występować świadkowie, a nie podejrzani czy osoby, co do których istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie.