Właściwość sądu upadłościowego

Odpowiedź prawnika: Właściwość sądu upadłościowego

Zgodnie z artykułem 18 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze sprawy o ogłoszenie upadłości rozpoznaje sąd upadłościowy w składzie trzech sędziów zawodowych. Sądem upadłościowym jest sąd rejonowy - sąd gospodarczy. Artykuł 19 tego aktu stanowi natomiast, iż do rozpoznania spraw o ogłoszenie upadłości właściwy jest sąd upadłościowy, właściwy dla zakładu głównego przedsiębiorstwa dłużnika. Jeżeli dłużnik ma zakłady w obszarach właściwości różnych sądów i trudno ustalić, który z nich jest zakładem głównym, właściwy jest każdy z tych sądów. Natomiast jeżeli dłużnik nie ma w Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorstwa, właściwy jest sąd miejsca zamieszkania albo siedziby dłużnika, a gdy dłużnik nie ma w Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania albo siedziby, właściwy jest sąd, w którego obszarze znajduje się majątek dłużnika.

W związku z tym, iż postępowanie upadłościowe toczy się tylko przed sądem rodzajowo wyodrębnionym, to takie wyodrębnienie nie ma znaczenia dla reguły, zgodnie z którą ogólne zasady wynikają dla takowego postępowania z przepisów kodeksu postępowania cywilnego.
Zgodnie z artykułem 200 kodeksu postępowania cywilnego sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość, przekaże sprawę sądowi właściwemu. Postanowienie sądu może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Natomiast sąd, któremu sprawa została przekazana, jest związany postanowieniem o przekazaniu sprawy. Nie dotyczy to wypadku przekazania sprawy sądowi wyższego rzędu. Sąd ten w razie stwierdzenia swej niewłaściwości przekaże sprawę innemu sądowi, który uzna za właściwy, nie wyłączając sądu przekazującego.

W związku z tym, iż w/w przekazanie dokonuje się na podstawie postanowienia sądu, które może zapaść na posiedzeniu niejawnym, należy odwołać się do przepisu artykułu 357 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym postanowienia ogłoszone na posiedzeniu jawnym sąd uzasadnia tylko wtedy, gdy podlegają one zaskarżeniu, i tylko na żądanie strony zgłoszone w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia postanowienia. Postanowienia te doręcza się tylko tej stronie, która zażądała sporządzenia uzasadnienia i doręczenia postanowienia z uzasadnieniem. Natomiast postanowienia wydane na posiedzeniu niejawnym sąd doręcza z urzędu obu stronom, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Gdy stronie przysługuje środek zaskarżenia, postanowienie należy doręczyć z uzasadnieniem; doręczając postanowienie należy pouczyć stronę występującą w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego o dopuszczalności, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia.

Jak wynika wprost z powyższego przytoczony artykuł 357 § 2, normujący doręczanie postanowień wydanych poza rozprawą, ma zastosowanie do postanowień wydanych bez rozprawy przed doręczeniem pozwu. Zatem postanowienie o przekazaniu sprawy sądowi właściwemu należy doręczyć obu stronom. Postanowienia takie wydane na posiedzeniu niejawnym należy doręczyć wraz z uzasadnieniem.

Samo prawo upadłościowe i naprawcze także wypowiada się na ten temat, tak więc zgodnie z artykułem 149 ustęp 3 jeżeli w toku postępowania okaże się, że właściwy jest inny sąd, sprawę przekazuje się temu sądowi. Na postanowienie o przekazaniu nie przysługuje zażalenie. Postanowienie wiąże sąd, któremu sprawa została przekazana. Czynności dokonane w sądzie niewłaściwym pozostają w mocy.