Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Zgodnie z zapisem art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
-
budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
-
maszyny, urządzenia i środki transportu,
-
inne przedmioty
- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.
Tak więc jednym z kryteriów środka trwałego jest to, że stanowi on własność lub współwłasność podatnika (podatnikiem jest np. osoba fizyczna – wspólnik spółki partnerskiej). W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki handlowej osobowej (np. jawnej, partnerskiej) podmiotem gospodarczym nie są poszczególni wspólnicy jako podatnicy podatku dochodowego, lecz spółka jako jednostka organizacyjna utworzona i działająca zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych.
W myśl art. 8 § 1 Kodeksu spółek handlowych, spółka osobowa (jaką jest spółka partnerska) może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe. Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia (art. 28 ksh), a wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki (art. 48 § 2 ksh).
Konsekwencją powyższego jest fakt, że majątek spółki jest odrębną masą majątkową, która stanowi niepodzielną wspólność majątkową należącą do wszystkich wspólników i mogącą ulec podziałowi w zasadzie tylko po rozwiązaniu spółki, dlatego też udział wspólnika w majątku spółki (we wszystkich częściach składowych tego majątku) w czasie trwania spółki nie może być określony rachunkowo.
Zatem odrębność majątkową spółki należy traktować w ten sposób, że z momentem wniesienia udziału, udział ten nadal stanowi własność wspólnika, jednak staje się w takim stopniu wyodrębniony, że oddziela się od jego majątku ogólnego, stając się wspólnym majątkiem spółki (współwłasność łączna). W myśl art. 49 § 1 Kodeksu spółek handlowych, jeżeli wspólnik zobowiązał się wnieść tytułem wkładu do spółki rzeczy inne niż pieniądze na własność lub do używania, wówczas do jego obowiązku świadczenia i ryzyka przypadkowej utraty przedmiotu stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Przytoczony przepis oznacza zobowiązanie się wspólnika do przeniesienia własności rzeczy na współwłasność łączną wspólników (w tym i jego) oraz wydanie wspólnikom (spółce) rzeczy bez zapłaty ceny.Wspólnicy wnoszą do spółki tytułem wkładu rzecz stanowiącą ich wspólną własność, a wtedy następuje w tym przypadku zmiana sytuacji prawnej rzeczy, tj. przestaje ona być współwłasnością w częściach ułamkowych, a staje się współwłasnością łączną. Należy zauważyć, iż dla ważności umowy zobowiązującej do przeniesienia własności nieruchomości wymagana jest forma aktu notarialnego - stosownie do przepisu art. 158 w związku z art. 73 § 2 Kodeksu cywilnego, zatem w przypadku jeśli środek trwały jest nieruchomością nie wystarczy samo oświadczenie o wprowadzeniu do ewidencji środków trwałych.
Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych (por. postanowienie Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z dnia 14 marca 2005 r., sygn. I US.I/415/1/05).