Wniosek o uchylenie środka zapobiegawczego

Odpowiedź prawnika: Wniosek o uchylenie środka zapobiegawczego

Z art. 254 § 1 kodeksu postępowania karnego (Dz. U. 1997 r., Nr 1997 r., Nr 89 poz. 555) wynika, że:

Art. 254. § 1. Oskarżony może składać w każdym czasie wniosek o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego; w przedmiocie wniosku rozstrzyga, najpóźniej w ciągu 3 dni, prokurator, a po wniesieniu aktu oskarżenia do sądu - sąd, przed którym sprawa się toczy.

§ 2. Na postanowienie w przedmiocie wniosku oskarżonemu zażalenie przysługuje tylko wtedy, gdy wniosek został złożony po upływie co najmniej 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia w przedmiocie tymczasowego aresztowania dotyczącego tego samego oskarżonego.

§ 3. Zażalenie na postanowienie sądu rozpoznaje ten sam sąd w składzie trzech sędziów.

W doktrynie istnieją dwa odmienne stanowiska odnośnie tego, kto jest adresatem terminu 3-dniowego. Zdaniem Wincentego Grzeszczyka termin ten odnosi się zarówno do prokuratora jak i do sądu (Grzeszczyk Wincenty Najnowsze wydanie: Kodeks postępowania karnego. Komentarz Warszawa 2012 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie IX) ss. 936). Z kolei Lech Paprzycki stoi na stanowisku, że termin ten dotyczy jedynie prokuratora. Dla sądu terminu takiego ustawa nie określa, jednakże oczywiste jest, że wniosek tego rodzaju powinien zostać rozpoznany tak szybko, jak to jest możliwe przy uwzględnieniu techniczno-organizacyjnych możliwości sądu - Grajewski J. (red.), Paprzycki L.K., Steinborn S. Komentarz aktualizowany do art. 1-424 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U.97.89.555). LEX/el., 2012.

Niezależnie od powyższego termin ten ma charakter instrukcyjny, co oznacza że stanowi bardziej wskazówkę dla organów procesowych niż bezwzględnie wiążący je obowiązek. Ze względu na charakter tego terminu (instrukcyjny), jego przekroczenie nie pociąga za sobą żadnych skutków procesowych i nie może np. stanowić podstawy do wniesienia zażalenia. Ustanowienie takiego terminu ma dyscyplinować jedynie prokuratora (sąd) i, w razie jego przekroczenia, wiązać się może z odpowiedzialnością służbową lub nawet dyscyplinarną (tak Lech Paprzycki op. cit.).

Nie ma zatem maksymalnego terminu w którym sąd powinien ustosunkować się do Pana wniosku o uchylenie środków zapobiegawczych. Można wręcz stwierdzić, że sąd nie miałby obowiązku w ogóle odnoszenia się do wniosku w przedmiocie uchylenia środków zapobiegawczych. Wynika to z brzmienia art. 344 kpk:

Art. 344. Jeżeli oskarżony jest tymczasowo aresztowany, sąd z urzędu rozstrzyga o utrzymaniu, zmianie lub uchyleniu tego środka. W razie potrzeby orzeka także o innych środkach zapobiegawczych.

O innych - niż tymczasowe aresztowanie - środkach zapobiegawczych sąd orzeka na wniosek albo z urzędu, gdy prezes sądu dostrzeże taką potrzebę wobec zaistniałych okoliczności i skieruje sprawę na posiedzenie (tak cytowany już Lech Paprzycki).

Niewykluczone więc, że sąd nie widzi potrzeby do orzekania w przedmiocie uchylenia zastosowanych środków zapobiegawczych, stąd też nie kieruje sprawy na posiedzenie i nie odnosi się w ogóle do Pana wniosku. Nic nie stoi na przeszkodzie aby skontaktował się Pan z sądem celem dowiedzenia się czy wniosek będzie poddany pod rozpoznanie.