W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż postępowanie egzekucyjne w Pana przypadku jest prowadzone w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ⁽¹⁾ (tekst jednolity: Dz. U. 2005 r. Nr 229 poz. 1954) – dalej: p.e.a. Zgodnie zaś z art. 18 tej ustawy przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego – dalej: k.p.a. – mają zastosowanie pomocnicze w sytuacji gdy przepisy p.e.a. nie stanowią inaczej. Innymi słowy pierwszeństwo ma p.e.a. jako ustawa szczególna w stosunku do k.p.a.

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie posługuje się instytucją „rygoru natychmiastowej wykonalności”. Zgodnie z art. 130 k.p.a. zasadą jest, iż decyzja nie podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania, chyba że nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności. W p.e.a. zasada jest odwrotna. Każde postanowienie jest natychmiast wykonalne i nawet wniesienie zażalenia lub zarzutów nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego. Stanowi o tym art. 17 § 2 p.e.a.: Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego. Organ egzekucyjny lub organ odwoławczy może jednak w uzasadnionych przypadkach wstrzymać postępowanie egzekucyjne do czasu rozpatrzenia zażalenia. 

Zatem to od decyzji organu egzekucyjnego lub odwoławczego zależy czy wstrzyma postępowanie czy też będzie się ono toczyło nadal pomimo wniesienia zażalenia.

Obowiązkiem organu odwoławczego jest dokonanie oceny zasadności wstrzymania postępowania egzekucyjnego do czasu rozpatrzenia zażalenia. Ocena taka powinna być dokonana niezależnie od wniosku skarżącego (tak: Piotr Przybysz w: Najnowsze wydanie:  Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz; Warszawa 2008 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis  str. (wydanie V) ss. 472).

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przewiduje różne środki zaskarżenia, w tym zarzuty czy zażalenie na postanowienie o zastosowaniu określonego środka egzekucyjnego. Mogą być one składane w jednakowym czasie, gdyż informuje się o nich przy doręczeniu tytułu wykonawczego. Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym nie przewiduje obowiązku wstrzymania czynności egzekucyjnych w związku z wniesieniem jakiegokolwiek z tych środków. Nie powoduje takiego skutku także złożenie wniosku o umorzenie i zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Postępowanie egzekucyjne ma bowiem charakter czysto wykonawczy, a podnoszone w różnych środkach prawnych zastrzeżenia dotyczą w zasadzie możliwości i sposobu prowadzenia tego postępowania, a nie prawidłowości wykonywanego aktu (tak: Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 maja 2007 r., sygn. akt II OSK 694/2006; publ. LexPolonica nr 2123670, http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Podsumowując, PINB miał prawo do wyegzekwowania postanowienia o zastępczym wykonaniu przed rozstrzygnięciem Pana zażalenia.