Wykonalność decyzji w postępowaniu egzekucyjnym
Pytanie:
"Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego (PINB) nakazał mi rozbiórkę budynku gospodarczego. Nakaz został wydany w formie decyzji z nadanym w tej decyzji rygorem natychmiastowej wykonalności, a ponadto (później) zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne mające na celu dokonanie tej rozbiórki; PINB wystawił mi tytuł wykonawczy do decyzji, gdzie w poz.\"G\" tego tytułu wskazał jako środek przymusu do wykonania obowiązku określonego w decyzji \"grzywnę w celu przymuszenia\" (pozostałe środki przymusu, w tym \"wykonanie zastępcze\" zostały przez PINB skreślone). Następnie, w toku postępowania egzekucyjnego PINB wydał kolejno postanowienie \"o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia\", a następnie za ok. miesiąc postanowienie \"o zastosowaniu wykonania zastępczego\", przesyłając mi w obu przypadkach ten sam i taki sam tytuł wykonawczy. Postanowienia te nie zawierały pouczenia o możliwości ich zaskarżenia, ale przede wszystkim nie zawierały żadnej klauzuli, że mają nadany rygor natychmiastowej wykonalności (tak jak decyzja o nakazie rozbiórki). Mimo to powyższe postanowienia zaskarżyłem do organu wyższej instancji. Postanowienie o nałożeniu grzywny zostało utrzymane w mocy nieco wcześniej. Jednak rozpatrzenie zażalenia na postanowienie o zastosowaniu wykonania zastępczego przeciągnęło się w czasie. W efekcie, zanim rozpatrzono moje drugie zażalenie - budynek został rozebrany przez firmę wynajętą przez PINB. Budynku już nie ma. Dziś, prawie rok po rozbiórce coraz więcej faktów świadczy, że PINB popełnił szereg błędów w procedurze egzekucyjnej, czy wręcz, że do rozbiórki nie powinno w ogóle dojść.Czy można było dokonać rozbiórki budynku zanim postanowienie o zastosowaniu wykonania zastępczego stało się prawomocne (tzn. zanim rozpatrzono moje zażalenie na postanowienie) i czy można powiedzieć, że PINB w tej sytuacji przekroczył swoje uprawnienia lub nie dopełnił obowiązków?"
Odpowiedź prawnika: Wykonalność decyzji w postępowaniu egzekucyjnym
W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż postępowanie egzekucyjne w Pana przypadku jest prowadzone w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (1) (tekst jednolity: Dz. U. 2005 r. Nr 229 poz. 1954) – dalej: p.e.a. Zgodnie zaś z art. 18 tej ustawy przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego – dalej: k.p.a. – mają zastosowanie pomocnicze w sytuacji gdy przepisy p.e.a. nie stanowią inaczej. Innymi słowy pierwszeństwo ma p.e.a. jako ustawa szczególna w stosunku do k.p.a.
Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie posługuje się instytucją „rygoru natychmiastowej wykonalności”. Zgodnie z art. 130 k.p.a. zasadą jest, iż decyzja nie podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania, chyba że nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności. W p.e.a. zasada jest odwrotna. Każde postanowienie jest natychmiast wykonalne i nawet wniesienie zażalenia lub zarzutów nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego. Stanowi o tym art. 17 § 2 p.e.a.: Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego. Organ egzekucyjny lub organ odwoławczy może jednak w uzasadnionych przypadkach wstrzymać postępowanie egzekucyjne do czasu rozpatrzenia zażalenia.
Zatem to od decyzji organu egzekucyjnego lub odwoławczego zależy czy wstrzyma postępowanie czy też będzie się ono toczyło nadal pomimo wniesienia zażalenia.
Obowiązkiem organu odwoławczego jest dokonanie oceny zasadności wstrzymania postępowania egzekucyjnego do czasu rozpatrzenia zażalenia. Ocena taka powinna być dokonana niezależnie od wniosku skarżącego (tak: Piotr Przybysz w: Najnowsze wydanie: Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz; Warszawa 2008 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis str. (wydanie V) ss. 472).
Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przewiduje różne środki zaskarżenia, w tym zarzuty czy zażalenie na postanowienie o zastosowaniu określonego środka egzekucyjnego. Mogą być one składane w jednakowym czasie, gdyż informuje się o nich przy doręczeniu tytułu wykonawczego. Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym nie przewiduje obowiązku wstrzymania czynności egzekucyjnych w związku z wniesieniem jakiegokolwiek z tych środków. Nie powoduje takiego skutku także złożenie wniosku o umorzenie i zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Postępowanie egzekucyjne ma bowiem charakter czysto wykonawczy, a podnoszone w różnych środkach prawnych zastrzeżenia dotyczą w zasadzie możliwości i sposobu prowadzenia tego postępowania, a nie prawidłowości wykonywanego aktu (tak: Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 maja 2007 r., sygn. akt II OSK 694/2006; publ. LexPolonica nr 2123670, http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Podsumowując, PINB miał prawo do wyegzekwowania postanowienia o zastępczym wykonaniu przed rozstrzygnięciem Pana zażalenia.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?