Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Najem wykonywany nie w ramach działalności gospodarczej może być na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych rozliczany w ramach odrębnego źródła przychodów, o którym mówi art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tzw. zasady ogólne). Ponadto podatnik może wybrać opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym, co wyklucza jednak możliwość zmniejszania przychodu o poniesione koszty.
Jeśli najem rozpoczyna się w trakcie roku wyboru opodatkowania w formie ryczałtu należy dokonać do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia wynajmu, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu z tego tytułu. W tym terminie wynajmujący powinien złożyć w urzędzie skarbowym właściwym według miejsca zamieszkania pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu. Jeśli go nie złoży, będzie to równoznaczne z tym, że z najmu rozliczamy się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej). Przyjętą formę rozliczenia trzeba stosować przez cały rok podatkowy. Można ją zmienić dopiero począwszy od roku następnego, składając stosowne oświadczenie we właściwym urzędzie skarbowym do 20 stycznia.
Wysokość ryczałtu jest uzależniona od wielkości osiąganych przychodów. Jeśli nie przekroczą one w sumie w roku podatkowym równowartości 4 tys. euro, to podatek wynosi 8,5%. Od nadwyżki ponad 4 tys. euro ryczałt oblicza się według stawki 20%. Ryczałt płaci się w urzędzie skarbowym co miesiąc - od przychodów uzyskanych w danym miesiącu do 20. dnia miesiąca następnego, a za grudzień - w terminie złożenia zeznania rocznego, który upływa 31 stycznia następnego roku. W trakcie roku nie trzeba składać deklaracji na podatek. Można też wybrać kwartalny sposób rozliczenia, jeśli do 20 stycznia zawiadomi się o tym urząd skarbowy. Podatek płaci się wówczas za dany kwartał do 20. dnia miesiąca następującego po zakończeniu danego kwartału, czyli do 20 kwietnia, do 20 lipca, do 20 października, a za ostatni kwartał - do 31 stycznia następnego roku.
W przypadku najmu jednego lokalu za niewielką kwotę czynszu, a ponadto braku stałych wysokich kosztów związanych z najmem (np. braku odsetek od kredytu zaciągniętego na zakup lokalu) zdecydowanie bardzie opłacalne jest opodatkowanie na zasadach ryczałtu, niż na zasadach ogólnych.
Zasady ogólne bowiem pozwalają obniżać przychód z najmu o koszty, ale podatek od tak ustalonego dochodu jest opodatkowany według skali podatkowej (przy niskich dochodach - co do zasady stawka wynosi 18%). W przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych podatek co do zasady wpłaca się miesięcznie do 20-tego dnia kolejnego miesiąca, natomiast PIT-36 składa się do końca kwietnia roku następnego.W przypadku jeśli przedmiotem wynajmu jest lokal użytkowy, to najem może być opodatkowany również podatkiem od towarów i usług (VAT). Jeśli jednak kwota czynszu nie przekracza w proporcji do okresu wynajmu kwoty 50.000 zł rocznie, to podatnik będzie korzystał z tzw. zwolnienia podmiotowego z VAT i nie jest zobowiązany do rejestracji jako podatnik VAT.
Sposób opodatkowania najmu podatkiem VAT determinuje również dokumentację, którą podatnik powinien wystawiać najemcy - jeśli wynajmujący będzie opodatkowany VAT to będzie wystawiał faktury VAT, jeśli nie - tylko rachunki.