Wystąpienie wspólnika ze spółki
Pytanie:
"W umowie spółki jawnej zapisano prawo każdego wspólnika do wystąpienia ze spółki. Jednocześnie zapisano że wystąpienie wspólnika nie powoduje rozwiązania spółki, ale równocześnie zapis reguluje sposób podziału majątku spółki określając że wspólnicy otrzymują to, co wnieśli do spółki. W tej sytuacji mam pytanie: czy w przypadku mojego wystąpienia ze spółki otrzymam maszyny które do niej wniosłem w formie aportu rzeczowego, czy też wspólnik pozostający w spółce jednoosobowej może mi tylko wypłacić równowartość maszyn? Czy w ogóle istnieje możliwość funkcjonowania spółki w składzie jednej osoby (po moim wystąpieniu), czy też istnieje obligatoryjny obowiązek rozwiązania spółki? Chciałbym wystąpić ze spółki ze względu na utratę zaufania do wspólnika. Problemem jest to, że to ja wniosłem do spółki maszyny, technologię i uruchomienie całego procesu produkcyjnego. Występując ze spółki boję się, że mogę utracić to, co wniosłem do spółki w formie aportu, a otrzymać tylko równowartość w pieniądzu, gdyż maszyny nie były wniesione do używania lecz jako aport rzeczowy wchodzący w skład majątku firmy. Mój niepokój budzi przede wszystkim art. 66 k.s.h."
Odpowiedź prawnika: Wystąpienie wspólnika ze spółki
Zgodnie z art. 64 ustawy Kodeks spółek handlowych, mimo wypowiedzenia umowy przez wspólnika spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli umowa spółki tak stanowi. Takie postanowienie zawartej przez Pana umowy spółki modyfikuje zasadę wyrażoną w art. 58 k.s.h., zgodnie z którym wypowiedzenie umowy przez wspólnika powoduje rozwiązanie spółki. Spółka osobowa, w tym spółka jawna może trwać tylko wówczas, gdy w jej skład wchodzą przynajmniej dwaj wspólnicy, zatem wystąpienie jednego ze wspólników w dwuosobowej spółce powoduje jej rozwiązanie. Jednakże art. 66 k.s.h. przewiduje możliwość rozwiązania spółki jawnej bez konieczności przeprowadzania postępowania likwidacyjnego (podczas likwidacji majątek spółki ulega podziałowi zgodnie z zapisem przewidzianym w umowie spółki i przepisami ustawy), gdyż cały majątek spółki zostaje przejęty przez jednego ze wspólników, jeżeli sąd przyzna mu to prawo. Sąd może przyznać drugiemu wspólnikowi prawo do przejęcia majątku spółki z obowiązkiem rozliczenia się z występującym wspólnikiem (wypłata udziału kapitałowego w pieniądzu - art. 65 k.s.h.) wówczas, gdy w spółce składającej się z dwóch wspólników po stronie jednego z nich zaistnieje powód rozwiązania spółki. Za "zaistnienie powodu rozwiązania spółki" uznaje się zazwyczaj (choć reprezentowany jest też pogląd odmienny) zarówno wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika, jak i "ważne powody" z art. 63 k.s.h., które uzasadniają wyłączenie wspólnika ze spółki. Zatem wypowiedzenie przez Pana umowy spółki może powodować zastosowanie art. 66, jeśli drugi wspólnik wytoczy powództwo, w którym będzie żądał prawa do przejęcia majątku spółki z obowiązkiem rozliczenia się z występującym wspólnikiem (orzeczenie zależy jednak od uznania sądu, który bierze pod uwagę również fakt, czyją własnością były wniesione do spółki składniki majątkowe przed zawarciem umowy spółki). Prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym art. 66 k.s.h. znajduje zastosowanie tylko wówczas, gdy o ustąpieniu wspólnika ze spółki orzeka sąd wyrokiem na podstawie art. 63 k.s.h. Uwzględnienie roszczenia drugiego wspólnika przez sąd powoduje, że prowadzone dotąd przez spółkę jawną przedsiębiorstwo staje się przedsiębiorstwem prowadzonym przez wspólnika indywidualnie (przedsiębiorstwo jednoosobowe). Natomiast majątek spółki nie mógłby zostać przejęty przez drugiego wspólnika wówczas, gdyby to po jego stronie zachodziły przyczyny rozwiązania spółki, tzn. gdyby został on wyłączony ze spółki w trybie art. 63 par. 2 k.s.h.
Michał Włodarczyk
Radca prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?