Zaliczenie własnej wierzytelności na poczet ceny

Odpowiedź prawnika: Zaliczenie własnej wierzytelności na poczet ceny

Powołany w pytaniu przepis artykułu 968 kodeksu postępowania cywilnego stanowi, iż „Nabywca może zaliczyć na poczet ceny własną wierzytelność lub jej część, jeżeli znajduje ona pokrycie w cenie nabycia. Za zgodą wierzyciela, którego wierzytelność znajduje pokrycie w cenie nabycia, nabywca może tę wierzytelność zaliczyć na poczet ceny. Zgoda wierzyciela powinna być stwierdzona dokumentem z podpisem urzędowo poświadczonym lub wyrażona do protokołu sądowego nie później niż w terminie, w którym nabywca ma obowiązek uiścić cenę nabycia”.

Z powyższego przepisu wynika, iż zaliczeniu podlega wierzytelność lub jej część, jeżeli znajduje pokrycie w cenie nabycia. Kodeks nie określa sposobu wykazania tego. W każdym razie ciężar dowodu obciąża nabywcę (czyli to nabywca musi wykazać, iż wierzytelność znajduje pokrycie w cenie nabycia), a rzeczą sądu jest ocena, czy wierzytelność znajduje pokrycie w cenie nabycia.

Zaliczenia nie dokonuje sąd z urzędu, lecz tylko na wniosek. Musi Pan zatem w tym celu złożyć stosowny wniosek. Zaliczenie wierzytelności na poczet ceny nabycia oceniać należy jako przejęcie długu na podstawie umowy między nabywcą a wierzycielem (Przejęcie długu). Ocena, czy zaliczona przez wierzyciela na poczet ceny nabycia własna wierzytelność lub jej część znajduje pokrycie w cenie nabycia, powinna być dokonana w ścisłym związku z art. 1025 kpc, jeżeli z sumy uzyskanej z egzekucji nieruchomości mają być zaspokojone należności również innych wierzycieli.

Innymi słowy, jeżeli z sumy uzyskanej z licytacji miałaby być zaspokojona tylko Pana wierzytelność, to całość kwoty uzyskanej może zostać zaliczona na poczet Pana wierzytelności. Jeżeli jednak są także inni wierzyciele, uzyska pan tylko część. Jaką część, zależy od tego, z jakiego tytułu powstały pozostałe wierzytelności pozostałych wierzycieli. W podziale sum uzyskanych należy uwzględnić wspomniany powyżej artykuł 1025 kpc, który stanowi: „Z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspokaja się w następującej kolejności:

1. koszty egzekucyjne,

2. należności alimentacyjne,

3. należności za pracę za okres 3 miesięcy do wysokości najniższego wynagrodzenia za pracę określonego w odrębnych przepisach oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i koszty zwykłego pogrzebu dłużnika,

4. należności wynikające z wierzytelności zabezpieczonych hipoteką morską,

5. należności zabezpieczone hipotecznie lub zastawem rejestrowym albo zabezpieczone przez wpisanie do innego rejestru,

6. należności za pracę niezaspokojone w kolejności trzeciej,

7. należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, o ile nie zostały zaspokojone w kolejności piątej,

8. należności zabezpieczone prawem zastawu lub które korzystały z ustawowego pierwszeństwa niewymienionego w kolejnościach wcześniejszych,

9. należności wierzycieli, którzy prowadzili egzekucję,

10. inne należności.

Po zaspokojeniu wszystkich należności ulegają zaspokojeniu kary pieniężne oraz grzywny sądowe i administracyjne. W równym stopniu z należnością ulegają zaspokojeniu odsetki i koszty postępowania. Jednakże z pierwszeństwa równego z należnościami czwartej, piątej i ósmej kategorii korzystają odsetki tylko za ostatnie dwa lata przed przysądzeniem własności, a koszty postępowania w wysokości nie przekraczającej dziesiątej części kapitału. Pozostałe odsetki i koszty zaspokaja się w kategorii dziesiątej. To samo dotyczy świadczeń należnych dożywotnikowi.