Zapłata za fakturę po ogłoszeniu upadłości

18.3.2009

Pytanie:

"W dniu 10 lutego 2009 roku dłużnik zapłacił nam za fakturę. Kilka dni później otrzymała postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku - postanowienie z dnia 09-02-2009 r. W dniu dzisiejszym otrzymałam pismo z kancelarii prawnej, będącej pełnomocnikiem dłużnika, wzywające mnie do zwrotu zapłaconej kwoty. Kancelaria powołuje się w nim fakt, że w dniu ogłoszenia upadłości tj. w dniu 09-02-2009r, upadły utracił prawo do rozporządzania majątkiem i czynność z dnia 10-02-2009 roku jest nieważna, a w związku z tym ja muszę zwrócić zapłaconą kwotę, a jeśli tego nie uczynię sprawa zostanie skierowana na drogę postępowania sądowego. Czy jest to postępowanie właściwe, czy obowiązkowo muszę zwrócić te pieniądze dłużnikowi?"

Odpowiedź prawnika: Zapłata za fakturę po ogłoszeniu upadłości

Stosownie do zapisów prawa upadłościowego i naprawczego z dniem ogłoszenia (a nie np. z dniem doręczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości) upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. Data wydania postanowienia sądu o ogłoszeniu upadłości jest datą upadłości. Jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym do masy upadłości. Czynności prawne upadłego dotyczące mienia wchodzącego do masy upadłości, wobec którego upadły utracił prawo zarządu, są nieważne. W tym miejscu powstaje pytanie, czy zapłatę ceny można uznać za czynność prawną. Jak podajem w komentarzu D. Chrapoński: „W wyroku z 23 kwietnia 1976 r. Sąd Najwyższy przyjął, że wykonanie zobowiązania nie jest czynnością prawną (III CRN 46/76, Lexpolonica nr 318773, OSP 1977, nr 2, poz. 29). W uzasadnieniu wyroku z 3 kwietnia 1992 r. Sąd Najwyższy zmienił swój pogląd, twierdząc, że wykonanie zobowiązania jest oświadczeniem woli, gdyż zmierza do zaspokojenia wierzytelności, która na skutek tego gaśnie (I PZP 19/92, Lexpolonica nr 296621, OSNCP 1992, nr 9, poz. 166). Podobnie w wyroku z 9 listopada 2000 r. (II CKN 340/2000, LexPolonica nr 381430) Sąd Najwyższy przyjął, że wykonanie zobowiązania jest czynnością prawną. Wydaje się, że bardziej przekonujące jest to drugie stanowisko" (tak: D. Charpoński w: Najnowsze wydanie: Prawo upadłościowe i naprawcze Warszawa 2008 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, wydanie II), Guza Leszek, Ociessa Saturnin, Dragon Piotr, Klyta Wojciech, Witosz Antoni, Pokora Andrzej, Zieliński Andrzej, Chrapoński Dariusz, Adamus Rafał).
Również, stosownie do jednego z orzeczeń SN: Majątek upadłego, który wchodzi w skład masy upadłości, nie może być poza postępowaniem upadłościowym skutecznie przeniesiony na inną osobę (orzeczenie SN z dnia 29 marca 1976 r., VI CR 62/76 OSPiKA 1977, nr 5, poz. 84).

Zespół prawników
e-prawnik.pl

Odpowiedź prawnika: Zapłata za fakturę po ogłoszeniu upadłości

Komentarze