Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Kto podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego
W Krajowym Rejestrze Karnym gromadzi się dane o następujących osobach i podmiotach:
Osoby skazane
Prawomocnie skazane za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe, także obywatele polscy skazani przez sądy zagraniczne
Warunkowe umorzenie
Osoby, którym prawomocnie warunkowo umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe
Umorzenie na podstawie amnestii
Osoby, przeciwko którym prawomocnie umorzono postępowanie karne na podstawie amnestii
Środki zabezpieczające
Osoby, wobec których prawomocnie orzeczono środki zabezpieczające w sprawach o przestępstwa
Nieletni
Nieletni, wobec których orzeczono środki wychowawcze, poprawcze lub leczniczo-wychowawcze
Wykroczenia
Osoby prawomocnie skazane za wykroczenia na karę aresztu
Dodatkowo w KRK gromadzi się informacje o:
- osobach poszukiwanych listem gończym
- tymczasowo aresztowanych
- nieletnich umieszczonych w schroniskach dla nieletnich
- podmiotach zbiorowych, wobec których orzeczono kary pieniężne, przepadek, zakaz lub podanie wyroku do publicznej wiadomości
Procedura wpisywania danych do rejestru
Terminy zatarcia skazania
Zatarcie skazania następuje automatycznie po określonych terminach, licząc od wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary. Zgodnie z art. 76 Kodeksu karnego obowiązują następujące terminy:
Kara pozbawienia wolności
10 lat - w przypadku wszystkich kar pozbawienia wolności (w tym 25 lat i dożywocie)
Kara grzywny
5 lat - od wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary
Kara ograniczenia wolności
5 lat - od wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary
Kara z warunkowym zawieszeniem
6 miesięcy - od zakończenia okresu próby
Wcześniejsze zatarcie skazania
Na umotywowany wniosek skazanego, wobec którego orzeczono karę do 3 lat pozbawienia wolności, sąd może orzec wcześniejsze zatarcie skazania po upływie 5 lat.
Ważne ograniczenie
Nie podlega zatarciu skazanie na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeżeli pokrzywdzony był małoletnim poniżej 15 lat.
Zasady usuwania danych z rejestru
Zgodnie z art. 14 ustawy o KRK, dane osobowe usuwa się z rejestru w następujących przypadkach:
- z mocy prawa po upływie terminów zatarcia skazania
- po otrzymaniu zawiadomienia o zarządzeniu zatarcia skazania przez sąd
- po zatarciu skazania w drodze ułaskawienia lub na podstawie amnestii
- po przywróceniu terminu do zaskarżenia orzeczenia
- po uchyleniu orzeczenia w wyniku kasacji lub wznowienia postępowania
- po stwierdzeniu nieważności orzeczenia
- po zwolnieniu skazanego od kary
- po podjęciu warunkowo umorzonego postępowania
Automatyczne usuwanie
Skazanie, które spełnia warunki do zatarcia, usuwane jest przez pracowników Biura automatycznie, bez konieczności składania wniosku w tej sprawie.
Jak uzyskać zaświadczenie z KRK w 2025 roku
Zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego można uzyskać na kilka sposobów:
System e-KRK (online)
Opłata: 20 zł
Najszybszy sposób - przez portal https://ekrk.ms.gov.pl. Wymagany profil zaufany lub podpis kwalifikowany.
Osobiście
Opłata: 30 zł
W Biurze Informacyjnym KRK (ul. Czerniakowska 100, Warszawa) lub w punktach informacyjnych przy sądach.
Pocztą
Opłata: 30 zł
Wypełniony formularz z dowodem wpłaty należy przesłać na adres Biura Informacyjnego.
Czas oczekiwania
Zaświadczenie wydawane jest zazwyczaj "od ręki". W przypadku zapytań od obywateli UE czas udzielenia informacji może wynosić do 20 dni roboczych.
System ECRIS - wymiana informacji w UE
Od 2012 roku funkcjonuje Europejski System Wymiany Informacji z Rejestrów Karnych (ECRIS). Oznacza to, że:
- obywatele UE mogą składać zapytania do rejestrów karnych innych państw członkowskich
- przy składaniu wniosku o zaświadczenie automatycznie sprawdzane są także dane w rejestrach innych krajów UE
- zatarcie skazania przez sąd zagraniczny następuje zgodnie z prawem państwa, które wydało orzeczenie
Zwolnienia z opłat
Od opłaty za zaświadczenie z KRK zwolnione są m.in.:
- organy ścigania i wymiar sprawiedliwości
- wolontariusze będący kandydatami na wychowawców wypoczynku dzieci i młodzieży
- kandydaci na ławników
- organy centralne państw członkowskich UE dla celów postępowania karnego lub administracyjnego
Podstawy prawne
- Ustawa z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz.U. z 2023 r. poz. 159 i 497)
- Kodeks karny z dnia 6 czerwca 1997 r. (art. 76, 106a-108 - zatarcie skazania)
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie udzielania informacji o osobach (Dz.U. 2015 poz. 1025)
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 kwietnia 2021 r. w sprawie sposobu i trybu udzielania informacji za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (Dz.U. 2021 poz. 728)
Podsumowanie
Krajowy Rejestr Karny to centralny system gromadzący informacje o skazaniach. Dane są automatycznie usuwane po określonych terminach, a zaświadczenia można uzyskać tradycyjnie (30 zł) lub online przez system e-KRK (20 zł). System współpracuje z rejestrami innych krajów UE w ramach ECRIS.