Zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa

Odpowiedź prawnika: Zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa

Zgodnie z art. 300 § 1 kodeksu karnego kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 

§ 2 Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. 

§ 3. Jeżeli czyn określony w § 1 wyrządził szkodę wielu wierzycielom, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. 

§ 4. Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Jest to więc przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego, co do którego jednak należy złożyć wniosek.  

Jak wynika z opisu sytuacji postępowanie wszczęte jako dochodzenie, toczyło się po upływie trzech miesięcy jako śledztwo. Postanowienie o umorzeniu śledztwa powinien był wydać i wydał prokurator rejonowy. Zażalenie na to postanowienie rozstrzyga sąd. Z pisma jakie Pani otrzymała nie wynika, że prokurator wkroczył w kompetencje sądu, ale jedynie że nie skorzystał z możliwości uwzględnienia Pani zażalenia bez kierowania sprawy do sądu. Zgodnie z art. 330 kodeksu postępowania karnego uchylając postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego lub odmowie jego wszczęcia, sąd wskazuje powody uchylenia, a w miarę potrzeby także okoliczności, które należy wyjaśnić, lub czynności które należy przeprowadzić. Wskazania te są dla prokuratora wiążące.

Wydaje się więc, iż wymagana procedura została przez prokuratorów zachowana, a przepisy niestety zmuszają Panią do tego, by poczekać na rozstrzygnięcie sądu. Zgodnie z art. 330 § 2 kpk, jeżeli sąd uzna Pani zażalenie za zasadne, a prokurator nadal nie będzie znajdował podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, to ponownie wyda postanowienie o umorzeniu śledztwa. W takim wypadku pokrzywdzony, który złożył zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa, może wnieść akt oskarżenia określony w art. 55 § 1 kpk - o czym należy go pouczyć. W razie wniesienia przez pokrzywdzonego aktu oskarżenia, prezes sądu przesyła jego odpis prokuratorowi, wzywając go do nadesłania w terminie 14 dni akt postępowania przygotowawczego.

Zgodnie z art. 55 kpk ten akt oskarżenia powinna Pani wnieść w terminie miesiąca od doręczenia zawiadomienia o postanowieniu o umorzeniu śledztwa (chodzi o to drugie postanowienie, wydane przez prokuratora po rozstrzygnięciu zażalenia przez sąd). Akt oskarżenia musi być sporządzony przez adwokata, musi być wniesiony do sądu oraz zawierać po jednym odpisie dla każdego oskarżonego oraz dla prokuratora. Status oskarżyciela posiłkowego może Pani przysługiwać po skierowaniu przez prokuratora aktu oskarżenia do sądu – musi pani wtedy złożyć odpowiednie oświadczenie przez rozpoczęciem rozprawy. Do ministra sprawiedliwości oczywiście można skierować pismo z opisem sprawy, nie wydaje się jednak, by rzeczywiście miały miejsce jakieś uchybienia.