Zażalenie na umorzenie dochodzenia
Pytanie:
"Po złożeniu do Prokuratora Rejonowego doniesienia o popełnieniu przestępstwa zostało wszczęte pod nadzorem Prokuratury przez Policję dochodzenie o przestępstwo. Po pewnym czasie z Prokuratury Rejonowej otrzymałem zawiadomienie o umorzeniu dochodzenia na podstawie art.17 par.1 pkt 2 kpk. Chcąc złożyć zażalenie na postanowienie o umorzeniu dochodzenia udałem się do Prokuratury z zamiarem zapoznania się z aktami sprawy, jednakże odmówiono mi wglądu do akt jednocześnie informując, iż nie mogę złożyć zażalenia z uwagi, że nie jestem (według Prokuratora) w sprawie stroną, pokrzywdzonym. Co mogę zrobić w sytuacji, gdy moim zdaniem Prokurator w związku z dostarczonym przeze mnie materiałem dowodowym nie słusznie umorzył dochodzenie, uniemożliwia mi wgląd do akt sprawy oraz zablokował złożenie zażalenia na umorzenie dochodzenia przez wysłanie mi zawiadomienia o umorzeniu dochodzenia? Czy otrzymane z Prokuratury zawiadomienie o umorzeniu dochodzenia należy traktować jak postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub umorzeniu postępowania? O ile tak jak mogę złożyć zażalenie na zawiadomienie o umorzeniu dochodzenia nie mając dostępu do akt sprawy oraz nie znając uzasadnienia zawiadomienia o umorzeniu dochodzenia?"
Odpowiedź prawnika: Zażalenie na umorzenie dochodzenia
Jeśli doszło do umorzenia postępowania przygotowawczego, to musiało to nastąpić w postaci postanowienia. Prokuratura natomiast wysłała jedynie zawiadomienie o umorzeniu. Inaczej mówiąc prokuratura wysłała zawiadomienie, że wydano postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego prowadzonego w postaci dochodzenia. Podstawą umorzenia był art. 17 par. 1 pkt 2 kodeksu postępowania karnego, który stanowi, że postępowanie wszczęte należy umorzyć jeśli czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego (nie jest przestępstwem) albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa (w normalnym układzie jest przestępstwem, lecz przy uwzględnieniu konkretnych sytuacji ustawa stanowi, że nim nie jest np. obrona konieczna, czy stanu wyższej konieczności).
O wszczęciu, odmowie wszczęcia albo o umorzeniu dochodzenia zawiadamia się osobę lub instytucję państwową, samorządową lub społeczną, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie, oraz ujawnionego pokrzywdzonego, a o umorzeniu także podejrzanego - z pouczeniem o przysługujących im uprawnieniach. Taką osobą, która złożyła zawiadomienie jest Pan. Nie podał Pan czy jest Pan jednocześnie pokrzywdzonym w tej sprawie. Zakładamy zatem, że złożył Pan doniesienie przedkładając odpowiednie dowody, lecz nie jest Pan osobą pokrzywdzoną. Bez względu na to obowiązkiem prokuratury było zawiadomienie Pana o umorzeniu dochodzenia - co prokuratura niewątpliwie uczyniła.
Pokrzywdzonemu oraz instytucji państwowej, samorządowej lub społecznej przysługuje zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa, a stronom - na postanowienie o jego umorzeniu. Uprawnionym do złożenia zażalenia przysługuje prawo przejrzenia akt. Zatem na odmowę wszczęcia postępowania (taka sytuacja nie zachodzi w pytaniu) służy zażalenie pokrzywdzonemu oraz wymienionym instytucjom. Nie przysługuje ono zawiadamiającemu jeśli nie jest on jednocześnie jedną z tych osób (pokrzywdzonym, instytucją państwową, samorządową, społeczną). W sytuacji opisanej w pytaniu wydane zostało postanowienie o umorzeniu dochodzenia. Na to postanowienie zażalenie przysługuje stronom. Stronami w postępowaniu przygotowawczym są pokrzywdzony i podejrzany. Nie jest stroną osoba zawiadamiająca o popełnieniu przestępstwa sama w sobie, jeśli nie jest jedną z tych dwóch podmiotów (pokrzywdzony, podejrzany). Efektem czego skoro zawiadamiającemu nie służy zażalenie, nie ma on prawa do przejrzenia akt. Reasumując nie ma Pan prawa do złożenia zażalenia i zapoznania się z aktami postępowania. Wprawdzie samo zapoznanie się z aktami jest dopuszczalne, lecz tylko za zgodą prokuratora.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?