Zniesienie służebności

Odpowiedź prawnika: Zniesienie służebności

Art. 294 kodeksu cywilnego stanowi, że właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem, jeżeli wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej.

Ponadto właściciel nieruchomości obciążonej może żądać, na podstawie Art 294 kc, zniesienia służebności bez wynagrodzeni,. jeżeli służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie.

Istnieje także możliwość zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności. Określa ją Art 291 kc pozwalający właścicielowi nieruchomości obciążonej żądać zmiany służebności za wynagrodzeniem z powodu zaistnienia ważnej potrzeby gospodarczej. Możliwość taką wyklucza sytuacja, w której przeprowadzenie zmiany, spowodowałoby niewspółmierny uszczerbek nieruchomości władnącej.

Zniesienie służebności gruntowych następuje w trybie postępowania procesowego. Właściciel nieruchomości służebnej wnoszący pozew nie musi przy tym zaznaczać, czy żąda zmiany czy zniesienia za wynagrodzeniem. Sąd w pierwszej kolejności ustala spełnienie określonych powyżej przesłanek. Znosząc służebność w oparciu o Art 294 kc Sąd określa, najczęściej jednorazowe, wynagrodzenie. Jeżeli wysokość ustalonej przez Sąd kwoty przekracza możliwości zobowiązanego do dokonania jednorazowej wpłaty, może zostać rozłożona na raty.

Ustalając wysokość przyznawanego wynagrodzenia, Sąd bierze pod uwagę wielkość i rodzaj uszczerbku, jaki przez zniesienie służebności, powstanie dla właściciela nieruchomości władnącej. Wynagrodzenie to ma zatem stanowić ekwiwalent, nie istnieje jednak w tym przypadku prosta zależność polegająca na porównaniu wartości nieruchomości i trudnej do oszacowania wartości służebności. Ustalając wynagrodzenie Sad oprze się na zasadzie słuszności. W sprawie szacowania wysokości wynagrodzenia Sąd Najwyższy wypowiedział się następująco: ( III CRN 18/76 )

Jeżeli służebność gruntowa przechodu nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej pod warunkiem dokonania robót mających na celu przystosowanie innej drogi do przechodzenia, to wynikłe stąd koszty zwiększają wynagrodzenie za zniesienie służebności . Zniesienie służebności leży bowiem w interesie właściciela nieruchomości służebnej i dlatego on powinien ponosić wszystkie związane z tym koszty.

W treści postanowienia kończącego postępowanie znajdzie się decyzja o zniesieniu służebności oraz przyznanie wynagrodzenia z tego tytułu. Z powyższych twierdzeń wynika że Sąd, ustalając wysokość wynagrodzenia, będzie mógł ukształtować jego wysokość tak, że pokryje ono koszty wybudowania i urządzenia nowej drogi.