Zrzeczenie się prawa do spadku
Pytanie:
"Kupiłam od rodziców nieruchomość (działka z domem). Rodzice nadal mieszkają w w/w nieruchomości - taką zawarłam z nimi umowę. Mam siostrę. Chcę zapłacić jej pewną kwotę z tytułu nieuczestniczenia przez nią w udziale w w/w nieruchomości po rodzicach. Chcę jednak zabezpieczyć się przed ewentualnym przyszłym roszczeniem z jej strony z tytułu zachowku po rodzicach w części dotyczącej rzeczy ruchomych. Zakładam bowiem, że może ona upomnieć się o podział wyposażenia domu po śmierci jednego lub obojga rodziców lub mogą to zrobić ich dzieci w wypadku ustawowego dalszego dziedziczenia. Mówiąc wprost dążę do uniemożliwienia wszelkich roszczeń z jej strony lub ze strony dalszych spadkobierców z jej strony metodą zawarcia z nią ugody polegającej na zapłacie jej pewnej kwoty w zamian za zrzeczenie się przez nią prawa do zachowku po rodzicach. Czy zrzeczenie się przez siostrę prawa do zachowku w formie ugody zabezpieczy moje interesy - tzn uniemożliwi skuteczne roszczenie do rzeczy ruchomych po rodzicach w tym do wyposażenia domu? Czy może musi to być zrzeczenie się z dziedziczenia (majątku ruchomego ponieważ nieruchomość jest już w moim władaniu)? Czy po wykupieniu przeze mnie nieruchomości opisanej księgą wieczystą numer xxxx tzn z wyszczególnieniem działki i domu bez wyszczególnienia wyposażenia - siostra może mieć roszczenia do rzeczy ruchomych np. do wyposażenia domu po śmierci rodziców? Czy zawarta ugoda musi być potwierdzona notarialnie lub powinna być przeprowadzona przed sądem aby była ważna? Od jakiego momentu będzie liczony okres przedawnienia prawa do zachowku po śmierci rodziców jeżeli nie wystąpi w tym wypadku pojęcie testamentu ani pojęcie otwarcia spadku - testament nie zostanie napisany?"
Odpowiedź prawnika: Zrzeczenie się prawa do spadku
Zgodnie z art. 1047 ustawy Kodeks cywilny, umowa o spadek po osobie żyjącej jest nieważna. Skutek 'zrzeczenia się prawa do zachowku' można osiągnąć jedynie poprzez zawarcie umowy o zrzeczenie się spadku, która jest wyjątkiem od reguły przewidzianej w art. 1047. Umowa o zrzeczenie się spadku została uregulowana w art. 1048 - 1050 kodeksu cywilnego. Umowa ta jest zawierana pomiędzy spadkobiercą ustawowym (siostrą), a przyszłym spadkodawcą (rodzicem lub rodzicami) w formie aktu notarialnego. Zatem aby Pana siostra została wyłączona od dziedziczenia i utraciła roszczenie o zachowek, umowa o zrzeczenie się dziedziczenia musi zostać zawarta nie z Panem, ale z przyszłymi spadkodawcami. Umowa ta obejmuje również zstępnych zrzekającego się (dzieci, wnuki), chyba że w umowie wyłączy się ten skutek wobec nich. Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje cały majątek przyszłego spadkodawcy, nie ma zatem konieczności wyszczególniania w umowie składników majątku co do których następuje zrzeczenie. Termin przedawienia roszczenia o zachowek wynosi 5 lat od daty ogłoszenia testamentu. Jeśli spadkodawca nie sporządził testamentu, roszczenie o zachowek w zasadzie w ogóle nie powstaje, ponieważ wówczas dziedziczenie następuje na podstawie ustawy, to znaczy wszyscy spadkobiercy ustawowi są powołani do spadku w określonych częściach ułamkowych i stają się współwłaścicielami majątku spadkowego. Roszczenie o zachowek powstaje tylko wówczas, gdy spadkobierca ustawowy, który byłby powołany do spadku z ustawy, zostaje pozbawiony swojego udziału spadkowego przez to, iż nie został powołany do dziedziczenia w testamencie.
Michał Włodarczyk
Radca prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?