Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Prawo do wypowiedzenia służby wojskowej
Zgodnie z art. 230 ustawy o obronie Ojczyzny z 2022 roku żołnierz zawodowy może w każdym czasie wypowiedzieć stosunek służbowy zawodowej służby wojskowej bez podawania przyczyny.
Zwolnienie następuje po upływie 3 miesięcy od dnia złożenia wypowiedzenia przez żołnierza w ostatnim dniu miesiąca.
Okres wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej może być skrócony za pisemną zgodą zwalnianego żołnierza zawodowego i właściwego organu, przy czym kończyć się musi ostatniego dnia miesiąca.
Ważne zmiany prawne
Od 22 kwietnia 2022 roku obowiązuje nowa ustawa o obronie Ojczyzny, która zastąpiła poprzednią ustawę o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Przepisy dotyczące należności i uprawnień uległy znaczącym zmianom na korzyść żołnierzy.
Odprawa przy zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej
Żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej co do zasady przysługuje odprawa w wysokości uzależnionej od stażu służby:
Po 1 roku służby
100% uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym
Po 5 latach służby
200% uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym
Po 10 latach służby
300% uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym
Wysokość odprawy po 10 latach służby ulega zwiększeniu o 20% uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym za każdy rok zawodowej służby wojskowej pełnionej ponad 10 lat, nie więcej jednak niż do wysokości 600%.
Jednak żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej na podstawie art. 226 pkt 1, 6, 15 i 16 ustawy albo wskutek wypowiedzenia przez żołnierza stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej, jeżeli pełnił on zawodową służbę wojskową przez okres krótszy niż 10 lat - przysługuje 50% kwoty odprawy, o której mowa powyżej.
Odprawa w pełnej wysokości
W opisywanym przypadku (7 lat służby, wypowiedzenie złożone przez żołnierza), przysługuje zatem 50% kwoty odprawy w wysokości 200% uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stały
Inne należności pieniężne przysługujące przy zwolnieniu
Niezależnie od odprawy, żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej przysługują następujące należności:
Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy
Za urlop niewykorzystany w roku zwolnienia oraz za lata poprzednie (maksymalnie za 3 lata). Wynosi 1/22 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym.
Dodatkowe uposażenie roczne
Za rok, w którym nastąpiło zwolnienie ze służby (proporcjonalnie do przepracowanego okresu).
Gratyfikacja urlopowa
Niewykorzystana w roku zwolnienia ze służby.
Zwrot kosztów przejazdu
Jednorazowego przejazdu żołnierza i członków rodziny oraz przewozu urządzenia domowego do miejsca zamieszkania.
Pomoc w przekwalifikowaniu i doradztwie zawodowym
Po 7 latach służby przysługuje Panu prawo do kompleksowej pomocy w zakresie adaptacji do życia cywilnego:
Przed zwolnieniem ze służby
Za pisemną zgodą dowódcy jednostki wojskowej można korzystać z pomocy w zakresie przekwalifikowania zawodowego i pośrednictwa pracy na 6 miesięcy przed zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej, o ile pełnił służbę co najmniej 4 lata.
Po zwolnieniu ze służby
Żołnierz zwolniony z zawodowej służby wojskowej, który pełnił służbę co najmniej 4 lata, może przez 2 lata od dnia zwolnienia korzystać z pomocy w zakresie doradztwa zawodowego, przekwalifikowania i pośrednictwa pracy.
Po 4 latach służby
100% limitu na przekwalifikowanie (ok. 2.700 zł w 2024 r.)
Po 9 latach służby
200% limitu na przekwalifikowanie (ok. 5.400 zł w 2024 r.)
Po 15 latach służby
300% limitu na przekwalifikowanie (ok. 8.200 zł w 2024 r.)
Zwolnienie z powodu choroby
Jeśli zwolnienie nastąpiłoby z powodu orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej o niezdolności do służby (np. w związku z leczeniem psychiatrycznym), wówczas przysługiwałyby dodatkowe uprawnienia:
- Pomoc w przekwalifikowaniu bezterminowo
- Pierwszeństwo w zatrudnieniu w administracji publicznej na stanowiskach związanych z obronnością kraju
- Możliwość uzyskania rent inwalidzkich
Prawo do urlopu w nowym miejscu pracy
Żołnierz zawodowy zwolniony ze służby wojskowej, który podjął pracę w roku kalendarzowym, w którym nastąpiło jego zwolnienie z zawodowej służby wojskowej, nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w następnym roku kalendarzowym.
Podsumowanie dla Pana przypadku
Po 7 latach służby i złożeniu wypowiedzenia przysługuje Panu:
- Odprawa w wysokości 50% odprawy ustalonej jao 200% uposażenia zasadniczego z dodatkami
- Wszystkie standardowe należności (ekwiwalent za urlop, dodatkowe uposażenie roczne, etc.)
- Pomoc w przekwalifikowaniu do 200% limitu (około 5.400 zł)
- Bezpłatne doradztwo zawodowe i pośrednictwo pracy przez 2 lata
- Prawo do urlopu u nowego pracodawcy w następnym roku
Leczenie psychiatryczne nie wpływa negatywnie na wysokość należnych świadczeń przy dobrowolnym wypowiedzeniu służby.
Zalecenia prawne
Przed podjęciem decyzji o wypowiedzeniu warto rozważyć konsultację z wojskową komisją lekarską w sprawie możliwości orzeczenia o niezdolności do służby ze względu na stan zdrowia - mogłoby to zapewnić dodatkowe uprawnienia i świadczenia.