Wypowiedzenie służby wojskowej - jakie przysługują należności i uprawnienia?

Pytanie klienta:

""Pracowałem w wojsku przez 7 lat. Następnie leczyłem się psychiatrycznie na depresję i nerwicę. Jeżeli złożę wypowiedzenie w pracy, czy przy zwolnieniu zachowam wszystkie należności związane z zwolnieniem żołnierza zawodowego?""

Odpowiedź prawnika:

Prawo do wypowiedzenia służby wojskowej

Zgodnie z art. 230 ustawy o obronie Ojczyzny z 2022 roku żołnierz zawodowy może w każdym czasie wypowiedzieć stosunek służbowy zawodowej służby wojskowej bez podawania przyczyny.

Zwolnienie następuje po upływie 3 miesięcy od dnia złożenia wypowiedzenia przez żołnierza w ostatnim dniu miesiąca.

Okres wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej może być skrócony za pisemną zgodą zwalnianego żołnierza zawodowego i właściwego organu, przy czym kończyć się musi ostatniego dnia miesiąca.

Ważne zmiany prawne

Od 22 kwietnia 2022 roku obowiązuje nowa ustawa o obronie Ojczyzny, która zastąpiła poprzednią ustawę o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Przepisy dotyczące należności i uprawnień uległy znaczącym zmianom na korzyść żołnierzy.

Odprawa przy zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej

Żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej co do zasady przysługuje odprawa w wysokości uzależnionej od stażu służby:

Po 1 roku służby

100% uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym

Po 5 latach służby

200% uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym

Po 10 latach służby

300% uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym

Wysokość odprawy po 10 latach służby ulega zwiększeniu o 20% uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym za każdy rok zawodowej służby wojskowej pełnionej ponad 10 lat, nie więcej jednak niż do wysokości 600%.

Jednak żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej na podstawie art. 226 pkt 1, 6, 15 i 16 ustawy  albo wskutek wypowiedzenia przez żołnierza stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej, jeżeli pełnił on zawodową służbę wojskową przez okres krótszy niż 10 lat - przysługuje 50% kwoty odprawy, o której mowa powyżej.

Odprawa w pełnej wysokości

W opisywanym przypadku (7 lat służby, wypowiedzenie złożone przez żołnierza), przysługuje zatem 50% kwoty odprawy w wysokości 200% uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stały

Inne należności pieniężne przysługujące przy zwolnieniu

Niezależnie od odprawy, żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej przysługują następujące należności:

Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy

Za urlop niewykorzystany w roku zwolnienia oraz za lata poprzednie (maksymalnie za 3 lata). Wynosi 1/22 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym.

Dodatkowe uposażenie roczne

Za rok, w którym nastąpiło zwolnienie ze służby (proporcjonalnie do przepracowanego okresu).

Gratyfikacja urlopowa

Niewykorzystana w roku zwolnienia ze służby.

Zwrot kosztów przejazdu

Jednorazowego przejazdu żołnierza i członków rodziny oraz przewozu urządzenia domowego do miejsca zamieszkania.

Pomoc w przekwalifikowaniu i doradztwie zawodowym

Po 7 latach służby przysługuje Panu prawo do kompleksowej pomocy w zakresie adaptacji do życia cywilnego:

Przed zwolnieniem ze służby

Za pisemną zgodą dowódcy jednostki wojskowej można korzystać z pomocy w zakresie przekwalifikowania zawodowego i pośrednictwa pracy na 6 miesięcy przed zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej, o ile pełnił służbę co najmniej 4 lata.

Po zwolnieniu ze służby

Żołnierz zwolniony z zawodowej służby wojskowej, który pełnił służbę co najmniej 4 lata, może przez 2 lata od dnia zwolnienia korzystać z pomocy w zakresie doradztwa zawodowego, przekwalifikowania i pośrednictwa pracy.

Po 4 latach służby

100% limitu na przekwalifikowanie (ok. 2.700 zł w 2024 r.)

Po 9 latach służby

200% limitu na przekwalifikowanie (ok. 5.400 zł w 2024 r.)

Po 15 latach służby

300% limitu na przekwalifikowanie (ok. 8.200 zł w 2024 r.)

Zwolnienie z powodu choroby

Jeśli zwolnienie nastąpiłoby z powodu orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej o niezdolności do służby (np. w związku z leczeniem psychiatrycznym), wówczas przysługiwałyby dodatkowe uprawnienia:

  • Pomoc w przekwalifikowaniu bezterminowo
  • Pierwszeństwo w zatrudnieniu w administracji publicznej na stanowiskach związanych z obronnością kraju
  • Możliwość uzyskania rent inwalidzkich

Prawo do urlopu w nowym miejscu pracy

Żołnierz zawodowy zwolniony ze służby wojskowej, który podjął pracę w roku kalendarzowym, w którym nastąpiło jego zwolnienie z zawodowej służby wojskowej, nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w następnym roku kalendarzowym.

Podsumowanie dla Pana przypadku

Po 7 latach służby i złożeniu wypowiedzenia przysługuje Panu:

  • Odprawa w wysokości 50% odprawy ustalonej jao 200% uposażenia zasadniczego z dodatkami
  • Wszystkie standardowe należności (ekwiwalent za urlop, dodatkowe uposażenie roczne, etc.)
  • Pomoc w przekwalifikowaniu do 200% limitu (około 5.400 zł)
  • Bezpłatne doradztwo zawodowe i pośrednictwo pracy przez 2 lata
  • Prawo do urlopu u nowego pracodawcy w następnym roku

Leczenie psychiatryczne nie wpływa negatywnie na wysokość należnych świadczeń przy dobrowolnym wypowiedzeniu służby.

Zalecenia prawne

Przed podjęciem decyzji o wypowiedzeniu warto rozważyć konsultację z wojskową komisją lekarską w sprawie możliwości orzeczenia o niezdolności do służby ze względu na stan zdrowia - mogłoby to zapewnić dodatkowe uprawnienia i świadczenia.

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.