Zwrot kosztów pogrzebu przez bank
Pytanie:
"Zmarły mąż pozostawił lokatę bankową na kwotę 15 tys.zł. Okazało się, że nie upoważnił do tych pieniędzy nikogo. Po wizycie w banku okazało się, że można skorzystać z tych pieniędzy na pokrycie kosztów pogrzebu - do wysokości zgromadzonych środków. Ponieważ z podstawowymi kosztami uporano się z otrzymanego zasiłku pogrzebowego z ZUS (oprócz stypy i pomnika) postanowiono, że żona wystawi zmarłemu nagrobek. Mąż zmarł w sierpniu 2008r. W marcu br. został zamówiony pomnik w firmie, która na tym terenie zajmuje się kamieniarstwem. Zakupiono i postawiono pomnik na kwotę 14.200,00 zł. I w tym momencie okazało się, że bank odmawia wypłaty, gdyż ich prawnik twierdzi, że można było zakupić dużo tańszy. W chwili uzyskiwania informacji z banku nikt nie informował nas o ograniczeniach kwotowych. A w naszej okolicy pomniki stawia się w zależności od zasobności portfela lub kryteriów przyjętych przez rodzinę. To nie jest fikcyjny rachunek - odzwierciedla poniesione przez wdowę koszty - wykonawca dołącza cały kosztorys powykonawczy. Chcemy się odwołać od ich decyzji, na razie ustnej. Czy bank może ograniczyć kwotę jaką należy wydać na koszty związane z pogrzebem? "
Odpowiedź prawnika: Zwrot kosztów pogrzebu przez bank
Obowiązek banku do wypłacenia środków zgromadzonych na rachunku oszczędnościowym, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej zmarłego posiadacza kwoty wydatkowanej na koszty pogrzebu posiadacza rachunku osobie, która przedstawiła rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią kosztów - w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku wynika z art. 55 ust.1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. (tekst pierwotny: Dz. U. 1997 r. Nr 140 poz. 939), (tekst jednolity: Dz. U. 2002 r. Nr 72 poz. 665).
Kwestią kontrowersyjną jest, czy koszty urządzenia pogrzebu obejmują również koszty postawienia nagrobka. Stanowisko pozytywne w tej kwestii zajął SN w orzeczeniach z 10 grudnia 1962 r. (I PR 244/62, OSNCP 1964, nr 1, poz. 11) oraz z 13 listopada 1969 r. (II CR 326/69, OSPiKA 1971, nr 7-8, poz. 140). Co do poglądów doktryny zob. R. Tollik, w: Prawo bankowe..., W. Góralczyk (jr) (red.), s. 156-157 wraz z powoływaną tam literaturą (Tak Wojciech Pyzioł w: Lex Polonica 330763).
Zatem zdaniem tego komentatora, jak i Sądu Najwyższego koszty pogrzebu obejmują również wystawienie nagrobka.
Zobacz: Zasiłek pogrzebowy
Inną kwestią kontrowersyjną w tym zakresie jest wysokość kosztów urządzenia pogrzebu, czy raczej w tym przypadku, kosztów wystawienia nagrobka. Ustawa używa tutaj sformułowania w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku. Jest to wyrażenie nieostre i wymaga interpretacji w zależności od konkretnego przypadku. Wyrażenie to odnosi się do zwyczajów przyjętych w danym środowisku. Chodzi tu zapewne o środowisko zmarłego. Zatem kwota, o której mowa, jest związana ze statusem społecznym zmarłego (tak również Tak Wojciech Pyzioł w: Lex Polonica 330763). Jeśli zatem koszty wystawienia nagrobka odpowiadają zwyczajom przyjętym w środowisku zmarłego, a inaczej mówiąc, są uzasadnione jego statusem społecznym to bank nie może uchylić się od obowiązku zwrócenia kosztów wystawienia nagrobka.
Należy ponadto uznać, że stanowisko prawnika banku, jakoby można było zakupić dużo tańszy nagrobek nie jest wystarczającym uzasadnieniem odmowy zwrócenia kosztów wystawienia nagrobka.
Za przedstawionym powyżej stanowiskiem przemawia dodatkowo Pismo Dyrektora Departamentu Prawnego w Narodowym Banku Polskim z dnia 22 maja 1998 r. DP-ZRP-20-65-457, DP-ZRP-6-69-506 (Lex Polonica 330763): 1. Zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo bankowe bank zobowiązany jest do wypłaty z rachunków oszczędnościowych zmarłego posiadacza tych rachunków kwoty wydatkowanej na koszty pogrzebu posiadacza rachunków, w wysokości nie przekraczającej kosztów pogrzebu „zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku". Skoro koszty pogrzebu pokrywane są w takim przypadku ze środków zgromadzonych przez zmarłego, to powinny być one dostosowane do środowiska zmarłego. Nie widzę podstaw do wywodzenia, iż zmiana redakcji przepisu w tym zakresie, tj. nieużycie przez ustawodawcę określenia „środowisku zmarłego", miałaby prowadzić do odmiennej interpretacji powyższego przepisu.
Należy zauważyć, że bank mogący znać środowisko zmarłego posiadacza rachunku przez fakt prowadzenia rachunku, nie posiada w zasadzie żadnych informacji na temat środowiska osoby pokrywającej koszty pogrzebu, a trudno wywodzić, aby powyższy przepis upoważniał bank do ingerowania w sytuację tej osoby.
W ww. piśmie odniesiono się do zmiany redakcji odpowiednich przepisów ustawy Prawo Bankowe. Kwestię regulowaną wówczas przez art. 57 ust. 1 pkt. 1 reguluje obecnie art. 55 ust. 1 pkt. 1.
Podsumowując, bank może ograniczyć kwotę, jaką zwraca na koszty związane z pogrzebem o tyle, o ile nie są one uzasadnione zwyczajami przyjętymi w danym środowisku.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?