Kara nagany
Pytanie:
"Pracodawca za zdarzenie mające 8 maja nałożył na pracownika karę nagany 1 września.Jeżeli pracodawca ukarze pracownika karą nagany z przekroczeniem terminów określonych w art 109 kp to czy pracownik może domagać się jedynie uchylenia kary? Czy może dochodzić np. odszkodowania?"
Odpowiedź prawnika: Kara nagany
Jedyne uprawnienia jakie w opisywanej sytuacji przysługują pracownikowi wymienione są w przepisie art. 112 kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem pracownikowi przysługuje prawo do odwołania się do sądu celem uchylenia nałożonej kary porządkowej. Jednakże droga sądowa jest niedopuszczalna jeżeli prawidłowo o karze zawiadomiony pracownik nie skorzystał wcześniej z możliwości złożenia sprzeciwu (czyli nie miało miejsce wcześniejsze postępowanie wewnątrzzakładowe).
Do skutecznego nałożenia kary porządkowej na pracownika, zgodnie z art. 110 kp niezbędne jest pisemne jego zawiadomienie. Zgodnie z art. 112 kp, jeżeli zastosowanie kary nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, pracownik może w ciągu siedmiu dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu wnieść do pracodawcy sprzeciw. Podstawą sprzeciwu może być także niezachowanie przez pracodawcę terminów, w których możliwe jest nałożenie kary. Pracodawca ma obowiązek rozpatrzyć sprzeciw w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia. Nieodrzucenie przez pracodawcę sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia jest równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu. (także milczenie jest równoznaczne z przychyleniem się do stanowiska pracownika). O odrzuceniu sprzeciwu pracodawca ma obowiązek zawiadomić pracownika, co umożliwi ewentualne wytoczenie przez pracownika powództwa do sądu.
Termin wystąpienia do sądu pracy wynosi 14 dni od dnia zawiadomienia pracownika o odrzuceniu sprzeciwu. W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2000 r. (I PKN 564/99, OSNAPiUS 2001 r. nr 16 poz. 514) podkreślono, że czternastodniowy termin do wystąpienia do sądu pracy jest terminem prawa materialnego i jego przywrócenie (na podstawie art. 168 § 1 kodeksu postępowania cywilnego) nie jest możliwe. Powództwo o uchylenie kary porządkowej rozpatruje sąd rejonowy- sąd pracy.
Odnośnie kwestii terminu nałożenia kary, należy wskazać, że kara nie może być zastosowana po upływie dwóch tygodni od powzięcia wiadomości przez pracodawcę o naruszeniu obowiązku pracowniczego. W każdym jednak razie kara ta nie może być zastosowana po upływie trzech miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia. „Trzeba jednak zauważyć inne stanowisko mówiące, że dwutygodniowy termin do nałożenia kary od dowiedzenia się przez pracodawcę o naruszeniu obowiązku pracowniczego jest zachowany, jeżeli przed jego upływem kara zostanie nałożona w dowolnej formie przez dostatecznie jednoznaczne uzewnętrznienie woli pracodawcy (a więc nie tylko poprzez pisemne zawiadomienie). Powyższy pogląd opiera się na stwierdzeniu, że obowiązek zachowania pisemnej formy dotyczy tylko zawiadomienia o udzieleniu kary, a nie samego jej nałożenia". (tak np. Stanisław Padło w „Praktycznych wyjaśnieniach" do Kodeksu pracy, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis).