Odpowiedź prawnika: Niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariusza
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że czyny z art. 231 § 1 k.k. i art. 23 ustawy o dostępie do informacji publicznej rzeczywiście są czynami popełnianymi umyślnie. Przestępstwo niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariusza publicznego ujęte w art. 231 § 1 kk charakteryzować się może umyślnością w postaci zamiaru bezpośredniego (starosta chciał nie dopełnić swoich obowiązków, robił to z pełną świadomością) lub zamiaru ewentualnego (przewidywał możliwość niedopełnienia swoich obowiązków i godził się na to). Z kolei czyn z art. 23 ustawy o dostępie do informacji publicznej jest bez wątpienia typem umyślnym. Po pierwsze trudno byłoby wykazać, że pod działaniem „nie udostępnienia informacji publicznej” nie kryje się w ogóle zamiar (bo tylko, gdy wykaże się istnienia zamiaru czyn jest popełniany umyślnie – przyp. red.), a jedynie niezachowanie ostrożności wymaganej w przypadku udostępniania informacji publicznej. Po drugie art. 8 kk wskazuje, że występek, a jest nim nieudostępnienie informacji publicznej wbrew ciążącemu obowiązkowi, jest popełniany umyślnie tylko, gdy wyraźnie przewiduje to ustawa. Ponieważ w ustawie o dostępie do informacji publicznej nie jest sankcjonowane nieumyślne niedopełnienie obowiązku udzielenia informacji publicznej, to czyn ten można popełnić wyłącznie umyślnie.
Jednocześnie po części ma Pan rację w odniesieniu do przestępstwa niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariusza publicznego. Czyn ten może być popełniony także nieumyślnie, ale jest to warunkowane wykazaniem wyrządzeniem istotnej szkody (art. 231 § 3 kk). Szkoda ta może przybrać postać szkody majątkowej lub osobistej (Tyszkiewicz Leon, Hoc Stanisław, Wąsek Andrzej, Filipkowski Wojciech, Siwik Zygfryd, Kulik Marek, Bojarski Marek, Radecki Wojciech, Hofmański Piotr, Sienkiewicz Zofia, Wilk Leszek, Górniok Oktawia, Filar Marian, Kalitowski Michał, Paprzycki Lech K., Pływaczewski Emil, Stefański Ryszard A. Kodeks karny. Komentarz Warszawa 2008 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie I) ss. 1291). Brakuje określenia, co należy rozumieć pod pojęciem szkody istotnej – orzecznictwo stanęło na stanowisku, że jest to pojęcie ocenne, przy czym w wypadku wyrządzenia przez funkcjonariusza publicznego szkody o charakterze wyłącznie materialnym, ocena ta powinna być relatywizowana do sytuacji majątkowej pokrzywdzonego, ale też powinna obiektywnie wyrażać się orientacyjnie wartością znaczną określoną w art. 115 § 5 kk (chodzi o wartość przekraczającą 200 tys. zł). A. Marek ocenę czy szkoda jest istotna karze opierać na jej wielkości, zwłaszcza gdy ma ona charakter majątkowy, bądź na jej charakterze i stopniu naruszenia dobra publicznego lub prywatnego (A. Marek, Kodeks..., s. 430). Wreszcie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 maja 2008 r. (sygn. III KK 29/08) wskazał, że oceniając czy wyrządzona szkoda jest istotna należy brać pod uwagę to, czy szkoda stanowiła znaczną dolegliwość dla strony pokrzywdzonej w momencie jej wyrządzania.
Naszym zdaniem trudno byłoby wykazać, że starosta działając nieumyślnie poprzez nieudostępnienie w terminie informacji publicznej na określony temat wyrządził Panu istotną szkodę o charakterze majątkowym lub osobistym. Ale aby prokurator zmienił swoją decyzję i miał przyjąć, że niedopełnienie obowiązków przez starostę miało postać nieumyślną to musiałby Pan w zażaleniu podnieść fakt, że poniósł Pan istotną szkodę na skutek działań starosty i wykazać na czym ona polegała.
