Odpowiedź prawnika: Obronność kraju a obowiązek pracodawcy
Rada Ministrów Rozporządzeniem z dnia 20 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym (Dz. U. 2004 r., Nr 192, poz. 1965) ustaliła wykaz przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym. Z wykazem tym nie wiąże się obowiązek ustanawiania pracownika odpowiedzialnego za obronność kraju. Rozporządzenie to zostało wydane na podstawie ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców (Dz. U. 2001 r., Nr 122, poz. 1320), w której to ustawie znajdują się pewne wymagania dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym. W rozumieniu ustawy przedsiębiorcą o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym jest przedsiębiorca realizujący zadania, o których mowa w art. 2, którego terenem działania jest obszar większy niż jedno województwo lub którego przedmiotem wykonywanej działalności gospodarczej jest:
-
eksploatacja lotnisk i portów morskich,
-
kolportaż,
-
nadawanie programów radiowych i telewizyjnych,
-
produkcja, transport i magazynowanie produktów naftowych,
-
produkcja, remont lub modernizacja uzbrojenia i sprzętu wojskowego,
-
realizacja obrotu specjalnego,
-
transport,
-
usługi pocztowe,
-
usługi telekomunikacyjne,
-
wytwarzanie, dystrybucja i przesyłanie gazu ziemnego, paliw płynnych oraz energii elektrycznej.
Niezależnie od tego organy administracji rządowej organizują zadania na rzecz obronności państwa, realizowane przez przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą (a nie tylko o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz sprawują nadzór nad ich realizacją.
Zadania na rzecz obronności państwa, są nakładane na przedsiębiorcę w drodze decyzji administracyjnej. Wykonywanie zadań, następuje na podstawie umowy zawartej z przedsiębiorcą przez organ, który wydał decyzję nakładającą obowiązek ich realizacji, i jest finansowane z budżetu państwa oraz planowane w części budżetowej organu będącego stroną umowy. Prace związane z prowadzeniem przygotowań do realizacji zadań na rzecz obronności i bezpieczeństwa zewnętrznego państwa, mające charakter planistyczny, są finansowane ze środków własnych przedsiębiorcy.
Kontrolę prowadzi się do przedsiębiorców realizujących zadania obronne, które zostały na nich nałożone. Kontrolą obejmuje się wykonywanie zadań obronnych wynikających z ustaw oraz przepisów wydanych na ich podstawie, jak również decyzji administracyjnych, umów cywilnoprawnych oraz porozumień zawartych z organem administracji publicznej.
Zgodnie natomiast z ustawą o Powszechnym obowiązku obrony RP terenowe organy administracji rządowej, instytucje państwowe, organy samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorcy i inne jednostki organizacyjne mogą być zobowiązane do odpłatnego dostosowania posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych do potrzeb obrony państwa, w sposób nie zmieniający ich właściwości i przeznaczenia, przystosowania budowanych (przebudowywanych i rozbudowywanych) obiektów budowlanych oraz wytwarzanych rzeczy ruchomych do potrzeb obrony państwa, w sposób niezmieniający ich właściwości i przeznaczenia.
