Postępowanie podatkowe a upadłość
Pytanie:
"Spółka z o.o. jest w upadłości od maja 2005 r. W czasie trwania upadłości urząd skarbowy wszczął nowe postępowanie podatkowe za okres z lutego 2004 r. Jeśli spółka z o.o. jest już w upadłości, zakończona jest lista wierzytelności, to czy w tym czasie urząd skarbowy może wszcząć nowe postępowanie podatkowe?"
Odpowiedź prawnika: Postępowanie podatkowe a upadłość
Co do zasady stan upadłości nie zmienia obowiązków podatkowych przedsiębiorcy, choć ma wpływ na sposób ich egzekwowania.
Zgodnie z art. 144 Prawa upadłościowego i naprawczego, jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, postępowania sądowe i administracyjne (w tym postępowanie podatkowe) dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i dalej prowadzone jedynie przez syndyka lub przeciwko niemu. Postępowania syndyk prowadzi na rzecz upadłego, lecz w imieniu własnym. W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że mogą się toczyć przeciwko upadłemu postępowanie kontrolne i postępowanie podatkowe zmierzające do określania prawidłowej wysokości podatku, a także do ustalenia tego podatku (por. wyrok WSA z 13 czerwca 2005 r., I SA 233/05, oraz wyrok NSA z 9 listopada 1999 r., I SA/Wr 659/97).
Jak stanowi jednak art. 146 ust. 4 Prawa upadłościowego i naprawczego: w czasie postępowania upadłościowego niedopuszczalne jest wszczęcie postępowań egzekucyjnych z masy upadłości przeciwko upadłemu. Zatem, mimo iż w postępowaniu podatkowym wszczętym po ogłoszeniu upadłości stwierdzone zostaną nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych upadłego (również w tych sprzed ogłoszenia upadłości), niedopuszczalne będzie wszczęcie postępowania egzekucyjnego zmierzającego do przymusowego ściągnięcia podatków.
Należy zwrócić uwagę, że wskutek ogłoszenia upadłości moment, w którym nastąpi przedawnienie podatku, znacznie przesuwa się w czasie. Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia w stosunku do zaległych podatków, które nie zostały spłacone z masy upadłości biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego (art. 70 § 3 Ordynacji podatkowej).