Odpowiedź prawnika: Przeliczenie emerytury
Pytanie nie jest do końca jasne, zajmiemy się zatem zagadnieniem przeliczenia wyjaśniając, kiedy jest ono dokonywane i na jakich zasadach. Sporo zmian w zakresie waloryzacji wprowadziła ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Tym samym aktem wprowadzono nową regulację dotyczącą przeliczania świadczeń emerytalno-rentowych. Już z uwzględnieniem powyższych przepisów emerytury i renty podlegają okresowej waloryzacji od 1 marca roku kalendarzowego następującego po roku kalendarzowym, w którym wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie od roku kalendarzowego, w którym była przeprowadzona ostatnio waloryzacja, wynosi co najmniej 105,0%. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji. Waloryzacji podlega kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację.
Waloryzacja obejmuje emerytury i renty przyznane przed terminem waloryzacji.
Jeżeli przez okres dwóch lat kalendarzowych następujących po roku kalendarzowym, w którym przeprowadzono ostatnią waloryzację, wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie od roku kalendarzowego, w którym była przeprowadzona ostatnio waloryzacja, nie osiągnął co najmniej 105,0% - waloryzacje przeprowadza się od 1 marca następnego roku kalendarzowego.
Pierwsza waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych z zastosowaniem nowych zasad zostanie przeprowadzona od 1 marca roku kalendarzowego następującego po roku kalendarzowym, w którym wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w stosunku do roku 2003 wyniesie co najmniej 105,0%. Wskaźnik waloryzacji jest równy co najmniej wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie od roku kalendarzowego, w którym przeprowadzono ostatnią waloryzację, do roku poprzedzającego termin waloryzacji, z uwzględnieniem realnego przeciętnego wynagrodzenia.
Zwiększenie wskaźnika waloryzacji ponad wskaźnik cen jest przedmiotem negocjacji w ramach Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych. Jeżeli Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-Gospodarczych w terminie 14 dni od dnia przekazania przez Radę Ministrów propozycji zwiększenia uzgodni zwiększenie wskaźnika ponad wskaźnik cen, zwiększenie wskaźnika podlega ogłoszeniu w dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w drodze komunikatu ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
Rada Ministrów przekazuje Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych propozycję zwiększenia wskaźnika waloryzacji nie później niż do dnia 31 października roku poprzedzającego waloryzację. Jeżeli nie nastąpi uzgodnienie stanowiska Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno- Gospodarczych, Rada Ministrów w terminie 7 dni od zakończenia negocjacji w Komisji określa, w drodze rozporządzenia, zwiększenie wskaźnika waloryzacji ponad wskaźnik cen.
Jeżeli natomiast chodzi o przeliczenie, to emerytury i renty przysługujące na podstawie ustawy, które zostały obliczone od kwoty bazowej stanowiącej mniej niż 100% przeciętnego wynagrodzenia, podlegają przeliczeniu. Przeliczenie emerytury i renty z tytułu niezdolności do pracy polega na ponownym obliczeniu świadczenia od określonej kwoty bazowej. Przeliczenie renty rodzinnej polega na ponownym jej obliczeniu jako odpowiedniego procentu świadczenia (przeliczonego), które przysługiwałoby zmarłemu. Dla świadczeń przysługujących emerytom i rencistom urodzonym przed 1 stycznia 1930 r. podwyższa się kwotę bazową:
od 1 marca 2005 r. do:
-
96,5% przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia w dniu jego przyznania,
od 1 marca 2006 r. do:
-
100% przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia w dniu jego przyznania.
Dla świadczeń przysługujących emerytom i rencistom urodzonym po 31 grudnia 1929 r. podwyższa się kwotę bazową:
od 1 marca 2007 r. do:
-
94,5% przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia w dniu jego przyznania,
od 1 marca 2008 r. do:
-
96 % przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia w dniu jego przyznania,
od 1 marca 2009 r. do:
-
98 % przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia w dniu jego przyznania,
od 1 marca 2010 r. do:
-
100 % przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia w dniu jego przyznania.
Przeliczona emerytura i renta podlega podwyższeniu w ramach waloryzacji przypadających do dnia, od którego przysługuje prawo do świadczenia w przeliczonej wysokości, a jeżeli wypłata była wstrzymana - z uwzględnieniem waloryzacji przypadających w okresie do dnia jej wznowienia. Emerytury i renty przelicza się z urzędu, a jeżeli wypłata świadczenia jest wstrzymana - po jej wznowieniu.
